Du lịch vùng cao đang trải qua một quá trình chuyển mình đáng kể nhờ vào sự tích hợp của chuyển đổi số và tinh thần chủ động từ người dân bản địa. Những người dân này không chỉ đóng vai trò là người giữ gìn văn hóa truyền thống mà còn trở thành người kể chuyện chân thực và sinh động nhất về phong tục, văn hóa của quê hương mình.
Tại tỉnh Tuyên Quang, mô hình làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông ở thôn Pả Vi Hạ đã trở thành một biểu tượng điển hình cho sự phát triển và vươn lên của người dân bản địa. Với sự tham gia của 19 hộ dân trong mô hình homestay, họ không chỉ kinh doanh du lịch mà còn tích cực gìn giữ và phát huy phong tục truyền thống của dân tộc mình. Anh Nùng Thanh Sấn, chủ homestay Meo Vac Ethnic, là một trong những người tiên phong trong việc áp dụng cách làm du lịch mới thông qua quay video, viết bài và chia sẻ văn hóa Mông trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok và Facebook.
Chuyển đổi số đang mở ra một bước ngoặt mới cho ngành du lịch vùng cao Việt Nam. Tại Bản Liền và Y Tý, tỉnh Lào Cai, người dân bản địa đã biết tận dụng các công cụ của mạng xã hội, video và mã QR để quảng bá văn hóa và thu hút khách du lịch. Qua đó, họ không chỉ làm du lịch mà còn trở thành người kể chuyện sinh động và gần gũi nhất về quê hương, văn hóa của chính mình.
Trưởng ban quản lý Làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông, Chu Minh Quang, chia sẻ rằng chuyển đổi số là một cách thức nhanh chóng và hiệu quả để người dân vùng cao tự quảng bá văn hóa và hình ảnh của bản thân. Quan trọng nhất là sự thay đổi trong tư duy của người dân, nhận thức rằng chính họ là những người kể chuyện hấp dẫn nhất về bản làng mình.
Tuy nhiên, vẫn còn một số điểm nghẽn cần được giải quyết để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong du lịch vùng cao. Hạ tầng viễn thông chưa đồng đều và khả năng tiếp cận công nghệ của người dân còn chênh lệch là những thách thức lớn. Ngoài ra, sự thiếu hụt đội ngũ hướng dẫn viên có chuyên môn cũng là một trở ngại. Đặc biệt, nếu chuyển đổi số không đi kèm với việc gìn giữ bản sắc văn hóa, nguy cơ thương mại hóa văn hóa là điều dễ dàng xảy ra.
Để du lịch vùng cao phát triển một cách bền vững, tỉnh Lào Cai đang tập trung kiện toàn bộ máy quản lý, phát triển nhân lực, thúc đẩy số hóa, bảo vệ môi trường và mở rộng hợp tác quốc tế. Mục tiêu đặt ra đến năm 2030 là đón tiếp 15 triệu lượt khách, đạt doanh thu trên 71.000 tỷ đồng và tạo việc làm cho khoảng 65.000 người. qua đó không chỉ phát triển kinh tế mà còn góp phần bảo vệ và phát huy giá trị văn hóa của các dân tộc vùng cao.
Việc người dân bản địa trở thành người kể chuyện về văn hóa quê hương không chỉ tạo ra một mô hình du lịch bền vững mà còn là cách để họ tự hào và giữ gìn văn hóa truyền thống. Sự kết hợp giữa công nghệ và văn hóa đang mở ra những cơ hội mới cho du lịch vùng cao, góp phần vào sự phát triển tổng thể và bền vững của khu vực.
Du lịch vùng cao không chỉ là một ngành kinh tế mà còn là cầu nối để giới thiệu văn hóa, phong tục của các dân tộc đến với công chúng. Qua đó, tăng cường sự hiểu biết và gắn kết giữa các cộng đồng, góp phần xây dựng một hình ảnh Việt Nam đa dạng, phong phú và thân thiện.
Cùng với sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và sự chủ động của người dân bản địa, du lịch vùng cao đang có tất cả cơ sở để phát triển mạnh mẽ, bền vững và trở thành một điểm sáng trong ngành du lịch Việt Nam.
