Trong 20 năm qua, lần đầu tiên Mỹ đối mặt với nguy cơ rơi khỏi top 10 hộ chiếu quyền lực nhất thế giới. Dựa trên bảng xếp hạng thường niên Henley Passport Index (HPI) của tổ chức tư vấn di cư Henley & Partners có trụ sở tại London, Anh, hộ chiếu Mỹ hiện đang xếp đồng hạng 10 cùng Iceland và Lithuania. Đây là thứ hạng thấp nhất của Mỹ kể từ khi HPI ra đời vào năm 2006.
Trong lịch sử 20 năm của HPI, hộ chiếu Mỹ đã hai lần giữ vị trí quán quân vào các năm 2006 và 2014, nhưng sau đó đã trượt dần thứ hạng. Đến năm 2024, hộ chiếu Mỹ xếp thứ 7. Tuy nhiên, đến nay, Mỹ tiếp tục tụt hạng, trong khi công dân Singapore đang giữ vị trí số 1 với khả năng đến 193 điểm đến mà không cần thị thực. Hiện tại, công dân Mỹ được miễn thị thực tại 182 điểm đến, tuy nhiên xu hướng này có dấu hiệu chững lại.
Sự suy giảm trong quyền lực của hộ chiếu Mỹ không diễn ra ngay lập tức nhưng là một tín hiệu cho thấy quyền tự do di chuyển của công dân nước này đang bị thu hẹp, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu du lịch toàn cầu đang phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch. Các chuyên gia nhận định rằng các quốc gia như Mỹ và Anh đang áp dụng chính sách nhập cảnh ngày càng chặt chẽ hơn, dẫn đến việc giảm dần vị thế trong bảng xếp hạng.
Kể từ năm 2014, hộ chiếu Mỹ đã liên tục tụt hạng. Mới đây, chính sách tăng phí visa thêm tối thiểu 250 USD từ 1/10/2024 đến 30/9/2025 của Mỹ cũng gây lo ngại về việc làm giảm các thỏa thuận đối ứng. Những biến động trong chính sách đối ngoại và kiểm soát nhập cảnh ngày càng chặt chẽ được cho là nguyên nhân chính khiến hộ chiếu Mỹ mất dần vị thế.
Ngày càng nhiều công dân Mỹ tìm cách sở hữu thêm hộ chiếu thứ hai để mở rộng khả năng đi lại quốc tế và đảm bảo an toàn pháp lý. Người Mỹ đang dẫn đầu thế giới về nhu cầu tìm kiếm quyền cư trú và quốc tịch thay thế. Hộ chiếu không chỉ là giấy thông hành mà còn phản ánh tầm ảnh hưởng ngoại giao và mối quan hệ quốc tế của một quốc gia.
Mỹ còn xếp hạng thấp trong chỉ số ‘mở cửa’, với 46 quốc gia được phép vào Mỹ mà không cần visa, mức khá thấp so với các nước phát triển khác. Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định luôn ưu tiên đảm bảo việc đi lại an toàn, hiệu quả, có tính tương hỗ cho công dân Mỹ lẫn khách quốc tế. Đại diện Bộ Ngoại giao cũng nhấn mạnh rằng vẫn tin tưởng vào ‘sức mạnh và tầm ảnh hưởng toàn cầu’ của hộ chiếu Mỹ.
