Ở vùng cao hiểm trở của Việt Nam, tỉnh Sơn La đang đối mặt với thách thức lớn trong việc đưa trẻ em đến tiêm chủng đầy đủ. Không chỉ khoảng cách địa lý là rào cản, mà còn có những e ngại và hiểu lầm tồn tại từ lâu trong cộng đồng. Trước tình hình đó, dự án ‘Hỗ trợ kỹ thuật tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn tỉnh Sơn La’ đã được triển khai từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2025. Dự án này là sự hợp tác giữa CDC Sơn La, PATH và Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, với mục tiêu tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn.
Dự án đã trao quyền và kết nối các lực lượng xã hội, tạo nên những thay đổi đáng kinh ngạc từ chính những con người gần gũi nhất với cộng đồng. Tại xã Ngọc Chiến, tỉnh Sơn La, nơi đa số dân cư là người dân tộc Mông, nhiều phụ nữ vẫn chưa đưa con đi tiêm đầy đủ do thiếu thông tin. Chị Lèo Thị Đẹm, Chi hội trưởng Phụ nữ xã, đã nhận ra rằng một buổi nói chuyện riêng về y tế khó thu hút các chị em đang bận rộn với công việc nương rẫy và chăm sóc con nhỏ.
Từ đó, chị Lèo Thị Đẹm đã mạnh dạn thay đổi phương pháp, lồng ghép khoảng 30 phút nói chuyện về tiêm chủng vào các buổi sinh hoạt định kỳ của hội. Chị không chỉ nói về lợi ích của vắc xin mà còn chia sẻ về tình hình dịch bệnh thực tế, như trường hợp uốn ván sơ sinh vẫn còn xuất hiện tại địa phương. Để tăng sức hút, chị phối hợp với cán bộ y tế tổ chức đo huyết áp và phát thuốc tẩy giun. Kết quả, chỉ trong tháng đầu tiên tham gia truyền thông, chị đã tổ chức 7 buổi truyền thông, góp phần tăng tỷ lệ khám thai, tiêm uốn ván và nâng tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ tại xã.
Đến tháng 6/2025, tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ tại xã Ngọc Chiến đạt 48,6% – gấp 4 lần so với 10,9% cùng kỳ năm 2024. Không chỉ tại xã Ngọc Chiến, nhiều Chi hội Phụ nữ ở các xã khác cũng đã tham gia rất tích cực vào việc đưa truyền thông tiêm chủng vào hoạt động thường xuyên, cho thấy đây thực sự là một nhiệm vụ phù hợp với vai trò và thế mạnh sẵn có của họ.
Tại xã Phiêng Cằm, một xã khu vực III của huyện Mai Sơn, tình hình tiêm chủng cũng đã được cải thiện đáng kể. Ông Vàng A Nếnh, Trưởng bản Phiêng Phụ, đã nhận ra vai trò quan trọng của mình trong việc truyền thông về tiêm chủng đến cộng đồng. Sau khi được tập huấn về kỹ năng truyền thông và phối hợp liên ngành trong tiêm chủng, ông đã chuyển hướng sử dụng loa bản để phát thông điệp đơn giản bằng tiếng Mông, và tự mình đến từng nhà để lắng nghe và giải thích về lợi ích và độ an toàn của vắc xin.
Cách làm hiệu quả của dự án ‘Hỗ trợ kỹ thuật tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn tỉnh Sơn La’ là kết quả của một mô hình phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng xã hội. Trạm Y tế xã giữ vai trò điều phối và hỗ trợ kỹ thuật, trong khi các lực lượng xã hội như Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên và trưởng bản đóng vai trò quan trọng trong việc truyền thông và vận động cộng đồng.
Những kinh nghiệm quý báu từ Sơn La chính là tài liệu tham khảo sống động cho các địa phương, đặc biệt là các đơn vị y tế và đoàn thể sau sáp nhập, để cùng nhau chung tay tạo nên sự thay đổi bền vững trong công tác tiêm chủng. Việc lồng ghép tiêm chủng vào các hoạt động sẵn có, sử dụng tiếng dân tộc và liên hệ với tình hình dịch bệnh thực tế đã chứng tỏ sức mạnh vượt trội trong việc nâng cao tỷ lệ tiêm chủng tại các khu vực khó khăn.
Thông qua dự án này, tỉnh Sơn La đã thấy được sự thay đổi tích cực trong việc tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn. Việc phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng xã hội và các đơn vị y tế đã giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của tiêm chủng, từ đó giúp giảm thiểu tỷ lệ trẻ em không được tiêm chủng đầy đủ.
Với những kết quả tích cực đã đạt được, dự án ‘Hỗ trợ kỹ thuật tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn tỉnh Sơn La’ hy vọng sẽ được nhân rộng tại các tỉnh thành khác, đặc biệt là các khu vực khó khăn và vùng sâu, vùng xa. Qua đó, giúp nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống cho trẻ em và cộng đồng.
Để biết thêm thông tin về dự án và cách thức triển khai, vui lòng truy cập https://www.path.org/ hoặc liên hệ với CDC Sơn La để được hỗ trợ và tư vấn.
