Ở xã Ngọc Tố, thành phố Cần Thơ, có một người trẻ đang âm thầm gìn giữ và phát huy âm sắc truyền thống của nhạc ngũ âm trong đời sống văn hóa và tinh thần của cộng đồng dân tộc Khmer. Anh Lý Minh Tâm, 27 tuổi, người dân tộc Khmer, đã được nuôi dưỡng trong một gia đình yêu nghệ thuật truyền thống và đã tiếp xúc với nhạc ngũ âm từ khi còn nhỏ.
Anh Tâm cho biết rằng gia đình anh đã có truyền thống yêu nghệ thuật truyền thống Khmer, và anh đã được học hỏi và chơi nhạc cụ từ khi còn bé. Khi lên 11 tuổi, anh đã được tiếp xúc với dàn nhạc ngũ âm, một loại nhạc cụ truyền thống Khmer được hợp thành bởi 5 bộ nhạc, được làm từ 5 loại chất liệu khác nhau tạo nên 5 âm sắc riêng biệt. Với tình yêu sâu sắc và sự đam mê, anh đã chơi thành thạo và được chọn vào đội nhạc ngũ âm của chùa Khmer tại địa phương.
Anh Tâm đã có nhiều cơ hội biểu diễn tại các lễ hội truyền thống Khmer, như tết cổ truyền Chôl Chnaam Thmây, lễ Sene Đôn-ta, Lễ dâng y Kathina… và anh đã cảm thấy tự hào khi được hòa mình vào những bản nhạc dân gian từ các nhạc cụ ngũ âm. Đối với anh, âm nhạc không chỉ là âm thanh, mà còn là linh hồn của cộng đồng Khmer.
Không chỉ là người biểu diễn, khoảng 4 năm nay, anh Tâm còn trở thành người truyền dạy nhạc ngũ âm cho các em nhỏ tại các chùa Khmer trong địa phương. Những lớp học diễn ra đều đặn vào các dịp nghỉ hè, buổi tối hay dịp cuối tuần, thu hút các em nhỏ, thanh thiếu niên Khmer yêu âm nhạc truyền thống tham gia. Anh Tâm hy vọng rằng, thông qua việc truyền dạy, anh có thể giúp giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Khmer.
Ngoài việc biểu diễn và truyền dạy, anh Tâm còn nghiên cứu và tìm tòi về quy trình làm ra nhạc cụ ngũ âm. Từ việc chọn loại gỗ, tre phù hợp, xử lý mặt trống đến cân chỉnh âm thanh, tất cả đều được anh thực hiện một cách tỉ mỉ. Bằng sự tâm huyết và tình yêu nhạc cụ truyền thống, anh Tâm đã tự học tập, tự tìm hiểu và tự chế tác thành công 4 loại nhạc cụ trong dàn ngũ âm, gồm: Rôneat Ek, Rôneat Thung, Rôneat Đek và trống.
Các nhạc cụ do anh tự làm đã được bán cho các đội nhạc ngũ âm trong địa phương, giúp giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Khmer. Giữa nhịp sống hiện đại ngày càng hối hả, việc một người trẻ dành trọn tâm huyết cho nhạc cụ truyền thống như anh Lý Minh Tâm đã giúp bản sắc Khmer không chỉ được gìn giữ, mà còn tiếp tục được lan tỏa bền vững trong cộng đồng dân tộc Khmer.
