Tại kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới UNESCO tổ chức tại Paris, Pháp, Lăng mộ Hoàng gia Tây Hạ của Trung Quốc vừa được công nhận là Di sản Thế giới. Đây là di sản thứ 60 của Trung Quốc được UNESCO công nhận, đưa nước này lên vị trí thứ 2 thế giới về số lượng di sản được công nhận, chỉ sau Italia.

Lăng mộ Hoàng gia Tây Hạ được mệnh danh là ‘Kim tự tháp phương Đông’, nằm ở chân đồi phía Đông của dãy núi Hạ Lan, thuộc khu vực giữa thành phố Ngân Xuyên, Khu tự trị dân tộc Hồi Ninh Hạ, Tây Bắc Trung Quốc. Quần thể này là một phần quan trọng của lịch sử Trung Quốc, đại diện cho triều đại Tây Hạ (1038-1227), một chế độ lịch sử quan trọng do người Đảng Hạng sáng lập.

Lăng mộ Tây Hạ hiện là di tích khảo cổ lớn nhất, được xếp hạng cao nhất và còn nguyên vẹn nhất từ thời Tây Hạ còn tồn tại cho đến ngày nay. Quần thể lăng mộ này gồm 9 lăng mộ vua, 271 lăng mộ phụ, một quần thể di tích kiến trúc rộng 5,03 ha và 32 di tích công trình chống lũ, cùng với hơn 7.100 cấu kiện kiến trúc và hiện vật được chế tác tinh xảo.

Vương Trường Phong, một nhà khảo cổ học đã dành 28 năm để làm việc và nghiên cứu tại di chỉ này, cho biết những phát hiện này đã mang lại những hiểu biết quý giá về kỹ thuật, nghệ thuật và thành tựu văn hóa tinh xảo của triều đại Tây Hạ. Lăng mộ Hoàng gia Tây Hạ có đặc điểm độc đáo riêng trong việc chọn hướng đất, quy mô lăng tẩm, kiến trúc lăng mộ, kỹ thuật xây dựng, phong tục tang lễ, nhưng cũng kế thừa phong cách, kỹ thuật xây dựng lăng mộ của các triều đại phong kiến ở Trung Nguyên.

Đồng thời, Lăng mộ Hoàng gia Tây Hạ cũng kết hợp với truyền thống văn hóa đa dạng của các dân tộc Đảng Hạng, Thổ Phồn, Khiết Đan, Nữ Chân… Điều này thể hiện sự đa dạng văn hóa và tinh thần hội nhập trong lịch sử Trung Quốc.

Lăng mộ Hoàng gia Tây Hạ vẫn giữ được tính xác thực và tính toàn vẹn cho đến ngày nay, là minh chứng độc đáo cho mô hình ‘đa nguyên và hội nhập’ của nền văn minh Trung Quốc và quá trình hình thành một nhà nước đa sắc tộc thống nhất. Do đó, lăng mộ Hoàng gia Tây Hạ giữ một vị trí quan trọng và không thể thay thế trong lịch sử văn minh thế giới.

Quảng Ninh tự hào sở hữu Di sản Văn hóa Thế giới thứ hai, mở ra cơ hội và thách thức trong phát triển kinh tế – xã hội. Mới đây, quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc đã được Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới vào ngày 12/7 vừa qua. Đây là Di sản Thế giới thứ hai mà tỉnh Quảng Ninh đồng sở hữu, sau vịnh Hạ Long – quần thể Cát Bà.

Việc sở hữu hai Di sản thế giới mang lại lợi ích lớn cho tỉnh trong phát triển kinh tế, xã hội, nhưng cũng đặt ra những thách thức trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản. Theo Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Việt Dũng, việc tỉnh Quảng Ninh đồng sở hữu hai Di sản thế giới là vịnh Hạ Long-quần thể Cát Bà cùng Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn, Kiếp Bạc là một niềm vinh dự lớn, đồng thời cũng là một cơ hội chiến lược để phát triển kinh tế-xã hội bền vững.

Những di sản được UNESCO vinh danh mở ra các cơ hội phát triển về du lịch, dịch vụ, văn hóa, góp phần thu hút dòng khách du lịch chất lượng cao và mở ra khả năng hợp tác quốc tế về đầu tư, nghiên cứu, giáo dục và bảo tồn. Quảng Ninh xác định phát triển “kinh tế di sản” là một hướng đi chiến lược trong phát triển kinh tế-xã hội bền vững. Tỉnh sẽ triển khai các nhóm giải pháp cụ thể như: Hoàn thiện thể chế quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản trên nguyên tắc bảo tồn nguyên trạng, giữ vững tính xác thực, gắn với phát triển hài hòa và có kiểm soát.

Quảng Ninh sẽ đầu tư hạ tầng kết nối vùng di sản theo hướng “mềm hóa”, đảm bảo hài hòa cảnh quan, sinh thái, văn hóa và trải nghiệm. Tuy nhiên, tỉnh Quảng Ninh cũng đối mặt với những thách thức trong việc quản lý Di sản Thế giới, nhất là di sản liên vùng, liên tỉnh. Thách thức lớn nhất nằm ở ba khía cạnh, bao gồm di sản dạng chuỗi, liên vùng-liên tỉnh đòi hỏi một cơ chế điều phối liên ngành, liên địa phương, vượt qua giới hạn hành chính để bảo tồn một cách đồng bộ.

Áp lực phát triển kinh tế-du lịch có thể dẫn đến nguy cơ xâm hại hoặc “thương mại hóa” di sản nếu không kiểm soát tốt. Tỉnh Quảng Ninh sẽ tập trung nâng cao nhận thức cộng đồng, nhất là người dân sống trong vùng di sản – yếu tố then chốt. Đồng thời, tỉnh cũng kêu gọi sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế, các chuyên gia để có thể bảo tồn và phát huy giá trị di sản một cách hiệu quả nhất.

Trước những cơ hội và thách thức đan xen, Quảng Ninh thể hiện quyết tâm bảo tồn và phát huy giá trị của Di sản Thế giới, đưa kinh tế di sản trở thành một trụ cột quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội bền vững.

Báo Chính pháp Việt Nam đã có nhiều bài viết về chủ đề này. Bạn có thể tham khảo thêm thông tin tại đây.

Lễ hội truyền thống mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025 sẽ chính thức diễn ra từ ngày 1 đến 11 tháng 10. Điểm nhấn của lễ hội năm nay là chương trình nghệ thuật thực cảnh ‘Uy linh Kiếp Bạc – Côn Sơn’, ứng dụng công nghệ thực tế ảo và ánh sáng để mang lại trải nghiệm mới mẻ cho người tham dự.

Lễ hội gắn liền với các hoạt động tưởng niệm 725 năm ngày mất của Anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và 583 năm ngày mất của Anh hùng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi. Đây là dịp để tưởng nhớ và tri ân những đóng góp của hai vị anh hùng dân tộc này đối với lịch sử và văn hóa Việt Nam.

Đặc biệt, lễ hội năm nay cũng là dịp để công bố Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Sự kiện này dự kiến sẽ thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương, cũng như vinh dự được đón tiếp đại diện UNESCO, các đại sứ quốc tế, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ ngành Trung ương và địa phương.

Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc trải rộng trên 3 tỉnh, thành phố gồm Quảng Ninh, Hải Phòng và Bắc Ninh, với 12 điểm di tích. Trong đó, 5 điểm di tích tại thành phố Hải Phòng là những di tích lịch sử, danh thắng tiêu biểu, đang bảo lưu những giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học đặc sắc không chỉ của Việt Nam mà còn mang giá trị nổi bật toàn cầu.

Lễ hội sẽ bao gồm các hoạt động chính như lễ tưởng niệm, khai hội mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025, công bố Di sản thế giới và Lễ khai ấn Đức Thánh Trần. Chương trình nghệ thuật thực cảnh ‘Uy linh Kiếp Bạc – Côn Sơn’ sẽ là một trong những điểm nhấn của lễ hội, với việc ứng dụng công nghệ ánh sáng và thực tế ảo, không gian lễ hội sẽ được mở rộng đến sông Lục Đầu. Sự kiện này hứa hẹn sẽ mang lại một trải nghiệm mới mẻ và thú vị cho người tham dự.

Với những hoạt động và chương trình đa dạng, lễ hội truyền thống mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025 hứa hẹn sẽ là một sự kiện văn hóa quan trọng, góp phần quảng bá và bảo tồn giá trị của Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc, cũng như giới thiệu đến du khách những nét đẹp văn hóa và lịch sử của Việt Nam.