Một bức ảnh kèm theo câu chuyện về một nhạc công violin tên Henek đã lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội Facebook vào ngày 4-7. Câu chuyện xoay quanh việc Henek bị ép buộc tham gia dàn nhạc tại một trại tập trung, với vai trò chơi đàn trong khi các bạn tù bị dẫn đến phòng hơi ngạt. Bức ảnh mô tả một người đàn ông gầy gò đang chơi violin, phía sau là những người gầy gò khác. Thông tin trong bài đăng còn cho biết Henek đã sống sót qua chiến tranh nhưng sau đó không bao giờ chạm đến chiếc violin nữa.

Bài đăng đã gây sự chú ý của đông đảo người dùng, nhưng vào ngày 1-8, sau quá trình kiểm chứng và xác minh của AFP, kết quả cho thấy hình ảnh đang lan truyền là sản phẩm của trí tuệ nhân tạo (AI) và câu chuyện về Henek hoàn toàn bịa đặt. Mặc dù các nhạc công có mặt trong cuộc sống bên trong các trại tập trung của Đức quốc xã, nhưng bức ảnh lan truyền hiện tại không mô tả một sự kiện thực tế.

Có nhiều điểm không nhất quán về thị giác trong ảnh, cho thấy đây là sản phẩm được tạo ra bằng AI. Những chi tiết như ngón tay của ‘Henek’ có kích thước không đồng đều và trông vuông vắn, một người đàn ông phía sau chỉ có ba ngón tay, và dây thứ tư của đàn violin biến mất trong bức ảnh. Ngoài ra, tóc của ‘Henek’ dài trong khi những người khác đều cạo đầu, và quần áo của họ không phù hợp với quy định trong các trại tập trung của Đức quốc xã. Đặc biệt, tù nhân trong trại Auschwitz năm 1943 đều phải xăm số hiệu trên cánh tay.

Các chuyên gia của AFP đã sử dụng công cụ phát hiện AI và cho kết quả lên đến 99,9% rằng hình ảnh do AI tạo ra. Ngoài ra, việc tìm kiếm trên mạng cũng chỉ ra rằng ‘Henek’ là một trong nhiều nhân vật tưởng tượng trong các câu chuyện bịa đặt về các nhạc công violin.

Hiện tượng này là hệ quả của xu hướng tạo nội dung bằng AI để kiếm tiền, thường nhắm vào sự cảm thông của người phương Tây đối với thảm họa Holocaust, một sự kiện lịch sử đau thương khiến 6 triệu người Do Thái thiệt mạng.

Bảo tàng nhà nước Auschwitz-Birkenau tại Ba Lan đã lên tiếng cảnh báo về việc lan truyền hình ảnh giả do AI tạo ra, có thể bóp méo lịch sử và xúc phạm ký ức của nạn nhân Holocaust. Bảo tàng đã gửi yêu cầu lên Meta, chủ sở hữu Facebook, nhưng vẫn chưa nhận được phản hồi.

Nghệ sĩ vẽ tranh về động vật hoang dã Đào Văn Hoàng đã khám phá ra niềm đam mê nghệ thuật trong những khu rừng rậm của Vườn quốc gia Cát Tiên, nơi từng là nơi sinh sống của con tê giác Java quý hiếm cuối cùng của Việt Nam, trước khi nó bị sát hại vào năm 2010. Từ đó, Hoàng đã dành nhiều thời gian để vẽ những bức tranh về các loài vật hoang dã, dựa trên những chuyến đi thực địa đến các vườn quốc gia và vùng rừng Việt Nam, cùng với các nhà khoa học bảo tồn.

Những bức tranh của Đào Văn Hoàng không chỉ đơn thuần là vẽ, mà còn là kể chuyện về các loài vật hoang dã, về môi trường sống tự nhiên của chúng, và về sự mong manh của sự sống. Anh đã sử dụng nhiều kỹ thuật vẽ và chất liệu khác nhau, từ acrylic trên bố cho những bức tranh lớn, đến màu nước cho những phác thảo nhanh, và kỹ thuật số cho các minh họa khoa học. Qua những tác phẩm của mình, Hoàng muốn thể hiện sự kết hợp giữa sự chính xác của khoa học và cảm xúc nghệ thuật.

Điều làm cho tranh của Đào Văn Hoàng trở nên đặc biệt là khả năng kết hợp sự chính xác của khoa học với cảm xúc nghệ thuật. Anh đã học rất cẩn thận về tỉ lệ kích thước của mỗi loài, tập tính và sinh cảnh của chúng, từ các nhà khoa học bảo tồn. Các con thú cũng luôn được vẽ trên nền cảnh rộng về môi trường sống tự nhiên của từng loài. Sự kết hợp này đã giúp cho những bức tranh của Hoàng trở nên sống động và giàu thông tin.

Hoàng đã đưa tranh của mình đến nhiều nơi, từ Mỹ, Thái Lan, châu Âu, đến các hội nghị khoa học, với mục đích giáo dục công chúng về tầm quan trọng của bảo tồn động vật hoang dã. Anh muốn biến nghệ thuật thành công cụ giáo dục, và hầu hết các tác phẩm nghệ thuật hoang dã của anh đều nói về hy vọng, hy vọng về một môi trường tốt đẹp hơn. Qua nghệ thuật, Hoàng hy vọng rằng người ta sẽ yêu quý và muốn giữ gìn các loài vật hoang dã.

Những bức tranh của Đào Văn Hoàng đã cho thấy nghệ thuật có thể vượt qua ranh giới thẩm mỹ để trở thành một lời nhắc nhở hành động, vì ta biết rằng mỗi loài vật là một phần của bức tranh lớn hơn – bức tranh của sự sống trên Trái đất. Anh đã thực hiện nhiều dự án nghệ thuật khác nhau, từ vẽ hệ động thực vật của Vườn quốc gia Cát Tiên lên một bức tường rộng 200m², đến thiết kế trung tâm triển lãm tại trung tâm cứu hộ động vật hoang dã của Wildlife At Risk.

Anh cũng viết và minh họa sổ tay ‘Khám phá thiên nhiên với bút chì’ dành cho trẻ em, và điều hành chương trình ‘Nature, Art & Fun’ tại Le Petit Musée. Qua những hoạt động này, Hoàng hy vọng rằng sẽ truyền cảm hứng cho nhiều người, đặc biệt là trẻ em, yêu quý và bảo vệ môi trường tự nhiên, cũng như các loài vật hoang dã.