Đến ngày 2/8, tại Mơ Artspace ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, cuộc trưng bày hội họa ‘Di sản cũ – Linh hồn mới’ đang diễn ra, giới thiệu các tác phẩm mỹ thuật của cố họa sĩ Công Quốc Hà. Triển lãm không chỉ giới thiệu các tác phẩm tranh quen thuộc với đề tài thiếu nữ và hoa, phố Hà Nội, mà còn trưng bày những sáng tác cuối đời của ông trên nhiều chất liệu như sơn mài, acrylic, sơn dầu.

Những tác phẩm này cho thấy một Công Quốc Hà ‘phá cách’ và bay bổng với màu và khối, mang hơi thở của đời sống hiện đại. Bên cạnh các tác phẩm hội họa, không gian trưng bày còn được sắp đặt với các kỷ vật và video tư liệu về cố họa sĩ.

Họa sĩ Công Quốc Hà sinh năm 1955 trong một gia đình tư sản gốc tại Hà Nội. Ông không chỉ góp phần làm sống lại nghệ thuật vẽ tranh sơn mài truyền thống mà còn mang đến một hơi thở mới, tinh thần mới để sơn mài hiện đại hơn, có thể vươn tầm thế giới.

Theo chị Công Nữ Hoàng Anh, con gái cố họa sĩ, các bức tranh được chọn và sắp xếp theo mạch cảm xúc, có trật tự không gian, gắn với ký ức của họa sĩ cũng như của gia đình với những thăng trầm lịch sử.

Không gian nghệ thuật Mơ Artspace là nơi họa sĩ Công Quốc Hà chọn làm triển lãm đầu tiên vào năm 2022, sau 10 năm rời xa quê hương, sống và làm việc tại Thụy Điển. Trước khi qua đời, ông đã có 4 cuộc triển lãm cá nhân trong nước, được xem như những lần hội ngộ với bạn bè và ôn lại kỷ niệm với nơi mình sinh ra, học tập và trưởng thành.

Trưng bày ‘Di sản cũ – Linh hồn mới’ không chỉ quảng bá tranh của cố họa sĩ mà còn giới thiệu những sản phẩm phái sinh, lấy cảm hứng từ tác phẩm của ông. Đó là việc tạo ra những seri sản phẩm thời trang, hộp quà lưu niệm, tác phẩm điêu khắc dựa trên hội họa của họa sĩ Công Quốc Hà, do những học trò của ông thực hiện.

Chị Công Nữ Hoàng Anh mong muốn ‘những sản phẩm ấy không chỉ dành cho người Việt mà cho nhiều người nước ngoài có thể biết tới. Câu chuyện ấy được lặp đi lặp lại trong nhiều năm, với nhiều thế hệ và tạo thành hệ sinh thái, tạo công ăn việc làm với niềm tự hào về văn hóa’.

Trưng bày cũng thể hiện tâm nguyện của cố họa sĩ lúc sinh thời: Văn hóa nghệ thuật khi được đầu tư một cách bài bản sẽ trở thành chìa khóa để từng cá nhân cũng như quốc gia tạo nên sức ảnh hưởng của mình trên thế giới.

Chị Công Nữ Hoàng Anh cho biết ‘di sản cũ chính là ba tôi, với chất liệu truyền thống là sơn mài ông đã sử dụng và thành danh trên con đường nghệ thuật. Nhưng ông đã thổi một linh hồn mới cho con đường tái tạo sơn mài truyền thống Việt Nam, đưa ra thế giới và khẳng định một phong cách mới trong sơn mài. Còn đối với tôi, ông cũng là nền tảng để đi tiếp, tạo nên linh hồn mới. Những năm cuối đời, hội họa Công Quốc Hà vẽ ‘bay’ hơn, màu sắc hơn. Và chính tôi là ‘linh hồn mới’ trong hội họa của ông’.

Trưng bày ‘Di sản cũ – Linh hồn mới’ do gia đình họa sĩ Công Quốc Hà phối hợp với Không gian Văn hóa Disa tổ chức. Ngoài trưng bày tranh và các sản phẩm phái sinh lấy cảm hứng từ hội họa Công Quốc Hà còn có hoạt động biểu diễn âm nhạc, trình diễn thời trang diễn ra ngày 2/8 nhằm tưởng nhớ hoạ sĩ và tôn vinh di sản của ông với một tình thần và hơi thở mới.

Triển lãm “Di sản cũ – Linh hồn mới” đã trở thành một sự kiện nghệ thuật đặc biệt tại Hà Nội, khi con gái của họa sĩ Công Quốc Hà, chị Công Nữ Hoàng Anh, quyết định mang những bức tranh cuối đời của ông từ Thụy Điển về Việt Nam để trưng bày. Đây là cách chị Hoàng Anh muốn kết nối di sản hội họa của ông với công chúng quê nhà, gần một năm sau khi ông qua đời.

Những bức tranh được trưng bày trong triển lãm này là những tác phẩm cuối đời của họa sĩ Công Quốc Hà, phần lớn là khổ lớn, mang đậm nội tâm và sắc màu lạc quan. Chúng đã được chuẩn bị và trưng bày tại Hà Nội bởi chị Hoàng Anh, con gái của ông, như một cách để chia sẻ những di sản nghệ thuật của ông với công chúng. Triển lãm này không chỉ là một sự kiện nghệ thuật thông thường, mà còn là một cách để kể lại hành trình sáng tác của họa sĩ qua những kỷ vật gắn bó với ông.

Triển lãm “Di sản cũ – Linh hồn mới” bao gồm hơn 30 tác phẩm từ Thụy Điển, nơi lưu giữ bộ sưu tập tranh tại Bảo tàng Công Quốc Hà. Không chỉ có tranh, triển lãm còn trưng bày các kỷ vật gắn bó với ông như cọ, bút, bay màu, túi, đồng hồ… và các sản phẩm phái sinh do học trò thực hiện, lấy cảm hứng từ tranh của thầy mình. Các tác phẩm được lựa chọn để trưng bày hoàn toàn theo cảm xúc cá nhân và sự hòa hợp với không gian, thay vì sắp xếp theo tuyến đề tài hay giai đoạn.

Người xem có dịp thấy lại một Công Quốc Hà quen thuộc với những đề tài gắn bó suốt sự nghiệp như phụ nữ và phố cổ Hà Nội. Đồng thời, họ cũng khám phá một khía cạnh mới mẻ qua các bức tranh vẽ ngựa, mèo, hoa. Đặc biệt, nhiều tác phẩm được sáng tác trong những năm cuối đời cho thấy sự chuyển biến rõ nét về phong cách, với màu sắc tươi sáng hơn, đường nét tự do, phóng khoáng hơn, mang đậm chất trừu tượng và tinh thần bay bổng.

Một trong những tác phẩm đáng chú ý là bức tranh “Hà Nội tháng 7/2021” vẽ phố cổ Hà Nội vào những ngày giãn cách vì đại dịch Covid-19. Khung cảnh vừa vắng lặng vừa rực rỡ, với hình ảnh chú mèo thong dong bước trên con đường rát vàng. Theo chị Hoàng Anh, bức tranh đó chính là biểu tượng tinh thần lạc quan mà bố chị luôn theo đuổi trong nghệ thuật cũng như cuộc sống. Ông từng dặn các con: “Khó khăn nhất là thời điểm tốt nhất để thành công”.

Hiện gia đình chỉ còn rất ít tác phẩm thuộc dòng tranh hoa của họa sĩ Công Quốc Hà, dù đây là chủ đề từng được nhiều nhà sưu tập quan tâm và tìm kiếm. Tranh phố cổ Hà Nội chiếm số lượng lớn nhất, gần bằng tất cả các đề tài khác cộng lại, tiếp theo là tranh về phụ nữ. Nếu như trước đây, ông chọn 2 đề tài này để đáp ứng thị hiếu thị trường, thì ở giai đoạn cuối đời, ông quay lại với chúng bằng phong cách trừu tượng, giàu chiều sâu nội tâm và trải nghiệm cá nhân, như một cách vẽ cho chính mình.

Để khép lại buổi trưng bày, vào 17h ngày 2/8, gia đình họa sĩ sẽ phối hợp tổ chức một chương trình nghệ thuật kết hợp hội họa, âm nhạc và thời trang. Đây được xem như lời chào tạm biệt gửi đến những người yêu mến ông. Triển lãm “Di sản cũ – Linh hồn mới” mở cửa đến hết ngày 2/8 tại 136 Hàng Trống, Hà Nội.

Họa sĩ Công Quốc Hà (1955-2024) đã ghi dấu ấn sâu đậm trong nền mỹ thuật Việt Nam đương đại. Ông tốt nghiệp chuyên ngành sơn mài tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Công nghiệp (nay là Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội) năm 1979. Ông có phong cách đặc trưng với đường nét tối giản, bố cục chắt lọc và mảng màu tươi sáng. Các đề tài chủ đạo trong tranh của ông gồm phụ nữ, phố cổ Hà Nội và hoa. Ngoài hội họa, ông còn tham gia minh họa cho nhiều báo, tạp chí trong nước. Trước khi qua đời vào cuối năm 2024, ông đã tổ chức nhiều triển lãm cá nhân trong và ngoài nước.