Lãnh tụ tối cao Iran, Ali Khamenei, mới đây đã tuyên bố rằng Israel đã tìm cách kích động bất ổn và lật đổ chế độ ở Iran trong cuộc chiến gần đây. Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng khu vực leo cao và các cuộc xung đột giữa Iran và Israel tiếp diễn.

Ông Khamenei cho rằng Israel đã lên kế hoạch làm suy yếu thể chế ở Iran bằng cách nhắm vào những người đóng vai trò quan trọng và các cơ sở nhạy cảm. Tuyên bố này được đưa ra sau cuộc chiến 12 ngày mà Israel tiến hành vào tháng trước, trong đó có các cuộc không kích vào loạt mục tiêu trọng yếu ở Iran và hạ sát nhiều sĩ quan cấp cao, nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của nước này.

Lãnh tụ tối cao Iran cáo buộc Israel muốn kích động bất ổn và thúc đẩy người dân xuống đường để lật đổ chế độ. Ông Khamenei cảnh báo rằng Tehran sẵn sàng đáp trả mạnh hơn nếu cần thiết, và nếu “kẻ thù” tiếp tục gây hấn, biện pháp đáp trả của Iran sẽ còn mạnh hơn đòn giáng mà họ đã phải chịu trong cuộc chiến vừa qua.

Về việc Iran tấn công tên lửa vào căn cứ Al Udeid của Mỹ ở Qatar, ông Khamenei cho rằng đây là một căn cứ khu vực cực kỳ nhạy cảm của Mỹ và việc Iran sẵn sàng đối mặt với sức mạnh của Mỹ và Israel là rất đáng tán dương. Các cuộc tấn công này thể hiện rõ ràng khả năng quân sự của Iran và sự sẵn sàng đáp trả của họ trước các mối đe dọa từ bên ngoài.

Các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Mỹ và Iran đã bị đình trệ từ khi giao tranh xảy ra. Tuy nhiên, Iran tái khẳng định vẫn để ngỏ khả năng ngoại giao với điều kiện Mỹ phải cam kết không hành động quân sự chống lại Tehran. Đây là một tín hiệu cho thấy Iran vẫn mở cửa đối thoại, nhưng cũng sẵn sàng bảo vệ lợi ích và chủ quyền của mình bằng mọi biện pháp cần thiết.

Trước những diễn biến phức tạp trên, cộng đồng quốc tế đang theo dõi sát sao tình hình ở Trung Đông. Việc các bên liên quan kiềm chế và tìm kiếm giải pháp hòa bình đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết để tránh các cuộc xung đột leo thang và đảm bảo ổn định cho khu vực.

Hơn nữa, trong bối cảnh hiện nay, các diễn biến tại Trung Đông đang thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng quốc tế. Các quốc gia và tổ chức quốc tế đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp để giảm căng thẳng và thúc đẩy hòa bình trong khu vực.

Iran đã phát động một cuộc tấn công mạnh mẽ và toàn diện vào Israel vào thời gian gần đây, nhắm vào nhiều mục tiêu quân sự và công nghiệp chiến lược quan trọng của quốc gia này. Cuộc tấn công, được thực hiện bằng tên lửa đạn đạo có tốc độ vượt Mach 13, đã gây ra sự quá tải cho hệ thống phòng thủ Iron Dome của Israel, vốn được thiết kế để đối phó với các mối đe dọa từ trên không.

Các mục tiêu bị tấn công trong cuộc xung đột này bao gồm cảng Haifa, nhà máy lọc dầu Haifa, sân bay quốc tế Ben Gurion, Viện Khoa học Weizmann, Đại học Ben Gurion, trụ sở của tập đoàn quốc phòng Rafael, và một trung tâm nghiên cứu hạt nhân tại Tel Aviv. Ngoài ra, nhiều tổ hợp công nghiệp trọng yếu khác cũng trở thành mục tiêu của cuộc tấn công này.

Đặc biệt, nhiều cơ sở quân sự cấp cao của Israel đã bị tấn công trực tiếp. Bộ Quốc phòng Israel, các tòa nhà chỉ huy tình báo Mossad, căn cứ không quân Ovda, Nevatim – nơi tập trung toàn bộ đội hình tiêm kích tàng hình F-35I của Israel, cùng nhiều căn cứ triển khai không quân chiến lược khác đã trở thành mục tiêu của tên lửa đạn đạo Iran.

Cuộc tấn công của Iran được thực hiện nhằm trả đũa các đòn không kích do Israel thực hiện vào ngày 13/6. Trong cuộc tấn công này, Iran đã sử dụng tên lửa tinh vi bậc nhất trong kho vũ khí của mình, biến cuộc đối đầu trở thành một “phòng thí nghiệm” thử nghiệm công nghệ răn đe tầm xa.

Tên lửa siêu vượt âm Fattah của Iran, với tốc độ tấn công trên Mach 13, gần như không thể bị đánh chặn bởi bất kỳ hệ thống phòng không nào hiện nay. Theo Tổng thống Mỹ Donald Trump, “Đặc biệt trong những ngày cuối, Israel bị đánh rất nặng. Những tên lửa đạn đạo đã phá hủy rất nhiều tòa nhà”.

Mức độ tàn phá của cuộc tấn công được đánh giá là “chưa từng có tiền lệ” kể từ sau Chiến tranh vùng Vịnh. Israel buộc phải ngồi vào bàn đàm phán, bởi kéo dài chiến sự sẽ làm sụp đổ uy thế răn đe mà nước này dày công xây dựng suốt 30 năm qua.

Cuộc tấn công này không chỉ làm nổi bật khả năng quân sự của Iran mà còn đặt ra những thách thức mới cho cộng đồng quốc tế trong việc duy trì ổn định và hòa bình ở khu vực. Để có cái nhìn toàn diện về sự kiện này, cần theo dõi các diễn biến tiếp theo và phân tích từ các chuyên gia quốc tế.

Lãnh tụ tối cao Iran, Ali Khamenei, mới đây đã lên tiếng về cuộc xung đột giữa nước này và Israel hồi tháng 6, cho rằng Israel đã có kế hoạch và thực hiện các hành động nhằm làm suy yếu hệ thống của Iran bằng cách nhắm vào các nhân vật quan trọng và trung tâm nhạy cảm.

Trong một bài phát biểu được truyền hình nhà nước đăng tải ngày 16.7, ông Khamenei tin rằng hành động của Israel trong cuộc xung đột vừa qua nhằm gây bất ổn và thúc đẩy người dân xuống đường để lật đổ hệ thống. Ông cũng nhấn mạnh rằng cuộc xung đột bắt đầu từ ngày 13.6 khi Israel thực hiện một đợt không kích dữ dội vào Iran, khiến hàng loạt chỉ huy quân sự cấp cao và nhà khoa học hạt nhân thiệt mạng.

Cuộc xung đột kéo dài 12 ngày, trong đó Mỹ cũng tham gia oanh tạc 3 cơ sở hạt nhân của Iran. Lãnh tụ tối cao Iran cảnh báo rằng nước này sẵn sàng đáp trả bất kỳ cuộc tấn công nào khác và có khả năng tung ra cú đấm mạnh hơn so với đợt xung đột tháng trước.

Ông Khamenei cũng nhắc lại rằng Iran đã phóng tên lửa về phía lãnh thổ Israel và tấn công căn cứ Al-Udeid của Mỹ tại Qatar trong cuộc xung đột vừa qua. Hiện tại, cuộc đàm phán hạt nhân giữa Iran và Mỹ vẫn chưa được khôi phục.

Iran yêu cầu Mỹ đảm bảo sẽ không tiếp tục có hành động quân sự. Mỹ và 3 nước lớn tại châu Âu đã đặt ra hạn chót vào cuối tháng 8 để Iran tìm kiếm thỏa thuận. Nếu quá hạn, châu Âu sẽ khôi phục cấm vận lên Tehran.

Trong bối cảnh căng thẳng khu vực và quốc tế gia tăng, tuyên bố của lãnh tụ tối cao Iran một lần nữa làm dấy lên lo ngại về nguy cơ xung đột leo thang. Tuy nhiên, Iran và các bên liên quan vẫn đang tìm kiếm giải pháp ngoại giao để giảm thiểu căng thẳng.

Trong bối cảnh thế giới đang chứng kiến sự biến động và cạnh tranh địa chính trị, nhiều quốc gia đang tìm kiếm giải pháp thay thế cho hạ tầng công nghệ phương Tây. Sự phụ thuộc vào các công nghệ do Mỹ kiểm soát đã trở thành một vấn đề an ninh và chủ quyền đối với nhiều quốc gia.

Các cuộc xung đột tại Ukraine và Trung Đông đã trở thành “phòng thí nghiệm” cho các hình thái chiến tranh tương lai, không chỉ liên quan đến vũ khí mà còn cả công nghệ và chiến thuật. Cuộc tấn công của Israel vào Iran với sự hỗ trợ của Mỹ đã cho thấy các phương thức triển khai thiết bị bay không người lái và hoạt động xâm nhập mới. Tuy nhiên, nó cũng phơi bày những điểm yếu công nghệ nghiêm trọng, đặc biệt là trong lĩnh vực định vị vệ tinh toàn cầu GPS.

Trong 12 ngày diễn ra xung đột, Iran và các tàu hoạt động tại khu vực vùng Vịnh liên tục gặp tình trạng nhiễu loạn tín hiệu định vị vệ tinh toàn cầu GPS. Tình trạng này đã khiến giới chức Iran lo ngại và chính phủ nước này đã bắt đầu tìm kiếm giải pháp thay thế. Iran đang xem xét chuyển sang sử dụng hệ thống định vị vệ tinh của Trung Quốc, còn gọi là Bắc Đẩu.

Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Iran, ông Ehsan Chitsaz, cho biết chính phủ đang lên kế hoạch chuyển đổi các lĩnh vực vận tải, nông nghiệp và internet sang sử dụng hệ thống định vị của Trung Quốc. Đây không chỉ là một động thái mang tính đối phó tình thế, mà còn là biểu hiện rõ ràng của một sự chuyển dịch chiến lược sâu rộng trên toàn cầu.

Phương Tây, đặc biệt là Mỹ, đã nắm thế thống trị hạ tầng công nghệ thế giới trong hàng thập kỷ. Tuy nhiên, sự lệ thuộc này có thể nhanh chóng trở thành điểm yếu. Kể từ năm 2013, các vụ rò rỉ thông tin và điều tra báo chí đã cho thấy nhiều công nghệ phương Tây bị lạm dụng cho các hoạt động giám sát và thu thập dữ liệu trên quy mô toàn cầu.

Điều này khiến nhiều chính phủ lo ngại và tìm kiếm giải pháp thay thế. Việc Iran cân nhắc chuyển sang Bắc Đẩu gửi đi một thông điệp rõ ràng: Kỷ nguyên của sự phụ thuộc vào hạ tầng công nghệ do Mỹ kiểm soát đang dần kết thúc. Các quốc gia không còn muốn phó thác năng lực quốc phòng và chủ quyền số của mình cho mạng lưới vệ tinh do Mỹ điều hành.

Sự chuyển dịch này cũng thúc đẩy sự ra đời của hàng loạt hệ thống định vị quốc gia và khu vực như Galileo của châu Âu hay GLONASS của Nga. Tất cả đều nhằm giành lại phần nào quyền kiểm soát chủ quyền và thị phần trên thị trường định vị toàn cầu.

Iran không phải là quốc gia duy nhất gặp phải vấn đề về bảo mật. Israel đã ám sát thành công nhiều nhà khoa học hạt nhân và chỉ huy cấp cao trong lực lượng an ninh, quân đội Iran. Việc đối phương có thể xác định chính xác vị trí của các mục tiêu làm dấy lên lo ngại rằng hệ thống viễn thông nội địa đã bị xâm nhập.

Chính quyền Iran đã kêu gọi người dân ngừng sử dụng ứng dụng nhắn tin WhatsApp và xóa nó khỏi điện thoại. Iran cáo buộc nền tảng này thu thập dữ liệu người dùng để chuyển cho Israel. Nhiều chuyên gia an ninh mạng từ lâu đã đặt dấu hỏi về tính bảo mật của WhatsApp.

Hạ viện Mỹ cũng đã thông qua lệnh cấm sử dụng WhatsApp trên thiết bị công vụ. Với Iran và nhiều quốc gia khác, thông điệp đã rõ. Các nền tảng phương Tây không còn đơn thuần là công cụ giao tiếp. Thay vì thế, chúng là vũ khí trong một cuộc chiến tình báo kỹ thuật số.

Tehran từ lâu đã phát triển một hệ thống mạng kết nối nội địa – mang tên Mạng Thông tin Quốc gia – cho phép nhà nước kiểm soát sâu hơn việc sử dụng Internet. Trong thời gian tới, quá trình này có khả năng sẽ được mở rộng. Iran đang củng cố vị thế trong một trục ảnh hưởng mới – thách thức trực tiếp sự thống trị của phương Tây.

Sự hợp tác giữa Iran và Trung Quốc không dừng ở mức giao dịch đơn thuần, mà cho thấy sự kết nối chiến lược nhằm đảm bảo quyền tự chủ số thực sự. Đặt trong bối cảnh sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc, bước đi này của Iran càng mang ý nghĩa chiến lược. Iran đang trở thành đối tác ngày càng quan trọng trong sáng kiến này.

Những gì đang diễn ra là sự hình thành của một khối công nghệ mới – nơi cơ sở hạ tầng kỹ thuật số gắn chặt với tinh thần phản kháng chính trị. Các quốc gia mệt mỏi với sự áp đặt, tiêu chuẩn kép và bá quyền số từ phương Tây đã tìm thấy lợi ích chiến lược từ một sự ảnh hưởng mới.

Sự chuyển dịch nhanh chóng này là dấu hiệu báo trước cho một cuộc ‘chiến tranh lạnh công nghệ’ – cuộc đối đầu âm ỉ trong đó các quốc gia sẽ lựa chọn hạ tầng thiết yếu như định vị, truyền thông, dữ liệu hay thanh toán không còn dựa trên công nghệ ưu việt, mà dựa vào lòng tin chính trị và nhận thức về an ninh.

Khi ngày càng nhiều quốc gia làm theo, lợi thế công nghệ phương Tây sẽ dần bị thu hẹp, kéo theo sự thay đổi toàn diện trong cán cân quyền lực toàn cầu.

Mỹ đã tiêu tốn gần 25% số tên lửa đánh chặn mà họ từng mua trong cuộc xung đột kéo dài 12 ngày giữa Israel và Iran. Việc này diễn ra khi Lầu Năm Góc triển khai các hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) tới Israel. Trong cuộc chiến này, các lực lượng vận hành THAAD đã bắn hạ các đợt tên lửa đạn đạo của Iran bằng cách sử dụng hơn 150 tên lửa.

Cuộc xung đột vừa qua đã chỉ ra một lỗ hổng đáng kể trong nguồn cung cấp của Washington. Hiện tại, Mỹ có 7 hệ thống THAAD tối tân, nhưng trong cuộc chiến kéo dài 12 ngày với Iran hồi tháng 6, hai hệ thống đã được triển khai tới Israel nhưng vẫn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu. Các quan chức Mỹ đang tìm cách mua 37 tên lửa trong năm tài chính tiếp theo, nhưng Lầu Năm Góc đã mua khoảng 650 tên lửa kể từ năm 2010. Mỗi tên lửa đánh chặn THAAD có giá khoảng 13 triệu USD.

Lockheed Martin, nhà sản xuất hệ thống này, cho biết họ có thể sản xuất khoảng 100 tên lửa đánh chặn trong năm nay và đang làm việc với chính phủ Mỹ về các phương án tăng sản lượng cho các đơn đặt hàng mới. Theo các nhà phân tích, việc triển khai hệ thống này đến Trung Đông đã gia tăng căng thẳng năng lực sẵn sàng của Mỹ và báo hiệu nhu cầu ngày càng tăng không chỉ đối với tên lửa đánh chặn mà còn cả các bệ phóng.

Mỹ cũng phát hiện ra sự thiếu hiệu quả trong cách khai hỏa các hệ thống chống tên lửa và đang xem xét kỹ lưỡng hiệu suất của một số tên lửa đánh chặn. Quân đội Mỹ hiện đang xem xét kỹ lưỡng từng vụ phóng để hiểu rõ hơn những gì đã xảy ra. Một sĩ quan Hải quân tham gia vào quá trình này cho biết còn quá sớm để đánh giá các cuộc giao tranh của SM-3.

Mối lo ngại của Mỹ là Iran sẽ lại thực hiện các cuộc tấn công tên lửa và Washington cần phải chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với các mối đe dọa này. Lầu Năm Góc đang nỗ lực tăng cường năng lực phòng thủ tên lửa của mình, trong đó có việc mua sắm thêm tên lửa đánh chặn THAAD và cải thiện hiệu suất của các hệ thống hiện có. Lockheed Martin đang làm việc tích cực để tăng sản lượng tên lửa đánh chặn nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của quân đội Mỹ.

Mỹ hiện đang đẩy mạnh việc sản xuất và mua sắm tên lửa đánh chặn để đảm bảo sẵn sàng đối phó với các mối đe dọa từ Iran và các quốc gia khác. Lầu Năm Góc đang tập trung vào việc tăng cường năng lực phòng thủ tên lửa của mình thông qua việc mua sắm thêm tên lửa đánh chặn và cải thiện hiệu suất của các hệ thống hiện có.

Trong cuộc xung đột với Ukraine, Nga đã thực hiện một sự chuyển đổi đáng kể trong chiến lược sử dụng máy bay không người lái (UAV). Ban đầu, nước này chủ yếu sử dụng UAV Shahed do Iran sản xuất, nhưng sau đó đã tự phát triển phiên bản cải tiến Geran với nhiều tính năng nguy hiểm hơn.

Quá trình cải tiến UAV của Nga bắt đầu từ năm 2022, khi Moscow triển khai UAV Shahed-131 và Shahed-136 do Iran sản xuất để tấn công các mục tiêu ở Ukraine. Tuy nhiên, đến năm 2023, Nga đã chuyển sang sản xuất các phiên bản UAV cải tiến của mình là Geran-1 và Geran-2, với hình dáng tương tự như UAV của Iran.

UAV Geran có khả năng bay xa khoảng 2.500km và đạt tốc độ 180 km/h. Các chuyên gia cho rằng, Nga đã thực hiện nhiều cải tiến để tăng cường sức hủy diệt của các UAV, bao gồm nâng cấp hệ thống dẫn đường và tăng sức công phá của đầu đạn.

Một trong những nâng cấp quan trọng của UAV Geran là hệ thống dẫn đường. Các phiên bản UAV đầu tiên sử dụng ăng-ten mẫu thu có kiểm soát (CRPA) 4 phần tử kết hợp với hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh (GNSS). Tuy nhiên, khi năng lực tác chiến điện tử của Ukraine trở nên hiệu quả hơn, Nga đã trang bị cho các mẫu UAV mới ăng-ten CRPA 8 hoặc 16 phần tử kết hợp hệ thống Kometa.

Ngoài ra, các phiên bản mới hơn của UAV Geran còn được trang bị bộ phát vô tuyến để điều khiển từ xa hoặc các modem 3G/LTE kết nối với mạng di động địa phương, tăng khả năng dự phòng dẫn đường và cho phép truyền dữ liệu đo từ xa và qua video.

Bên cạnh những cải tiến về UAV tấn công, Nga còn đẩy mạnh việc sử dụng UAV mồi nhử. Vào năm 2024, Moscow bắt đầu áp dụng rộng rãi chiến thuật mới nhằm áp đảo hệ thống phòng không Ukraine bằng cách phóng các UAV mồi nhử tầm xa như Parodya và Gerbera.

Các UAV mồi nhử có giá khoảng 10.000 USD/chiếc, rẻ hơn UAV Geran tới 10 lần. Chúng thường được chế tạo từ nhựa và gỗ dán giá rẻ cũng như nặng chưa đến 20kg. Tầm hoạt động của UAV mồi nhử cũng ngắn hơn, vào khoảng 600km.

Chuyên gia Jacob Parakilas tại tổ chức RAND châu Âu ở Cambridge nhận định, Gerbera là UAV mồi nhử hiệu quả nhờ chi phí rẻ, thiết kế đơn giản, nhưng lại bay theo các tuyến đường tương tự cũng như tạo ra những tín hiệu điện tử và radar tương tự như một UAV tấn công.

Tuy nhiên, mối đe dọa từ UAV Nga đối với Ukraine có thể sớm gia tăng, khi Moscow tăng cường sản xuất tại các trung tâm chính ở Yelabuga và Izhevsk. Nga đang cho xuất xưởng hơn 5.000 UAV tầm xa mỗi tháng, bao gồm UAV tấn công kiểu Shahed và UAV mồi nhử.

Tờ Forbes trích dẫn thông tin tình báo quân sự của Ukraine cho hay, tính đến tháng 5, sản lượng của Nga vào khoảng 2.700 UAV tấn công Geran và 2.500 UAV mồi nhử Gerbera mỗi tháng. Các con số này đánh dấu mức tăng gần gấp 5 lần kể từ mùa hè năm 2024.

Theo báo cáo hồi tháng 2 của Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Nga đã và đang phát triển mẫu UAV Geran 3 có tốc độ bay nhanh hơn nhờ thay thế động cơ piston bằng động cơ phản lực.

Chuyên gia quân sự Parakilas cho rằng, UAV Geran 3 cũng có thể được nâng cấp hệ thống điện tử bền bỉ hơn và liên kết dữ liệu hai chiều, từ đó cho phép người vận hành phản ứng theo thời gian thực và tấn công các mục tiêu di động.

Tuy nhiên, ông Parakilas nhấn mạnh, những bước nâng cấp như trên sẽ gây tốn kém. Đồng quan điểm, nhà phân tích quốc phòng David Sharp tại Israel cho hay, ứng dụng nhiều cải tiến sẽ khiến chi phí sản xuất UAV trở nên đắt đỏ hơn và từ đó ảnh hưởng đến việc sản xuất hàng loạt.

Iran và Nga đang tăng cường hợp tác quân sự trong bối cảnh cả hai quốc gia đều phải đối mặt với các biện pháp trừng phạt từ phương Tây. Đại sứ Iran tại Moscow, Kazem Jalali, cho biết Bộ trưởng Quốc phòng Iran, Thiếu tướng Aziz Nasirzadeh, và Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrey Belousov đã có cuộc gặp mặt tại Moscow vào ngày 21 tháng 7. Cuộc gặp tập trung vào việc củng cố hợp tác song phương trong lĩnh vực quốc phòng và quân sự.

Trong chuyến công du Moscow, ông Nasirzadeh cũng tham dự cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và ông Ali Larijani, cố vấn cấp cao của Lãnh tụ Cách mạng Hồi giáo Ayatollah Seyyed Ali Khamenei, vào ngày 20 tháng 7. Tại cuộc gặp này, ông Larijani đã truyền đạt các đánh giá về tình hình leo thang ở Trung Đông và xung quanh chương trình hạt nhân của Iran. Tổng thống Nga đã bày tỏ lập trường của Moscow về cách ổn định tình hình trong khu vực và giải quyết chính trị chương trình hạt nhân Iran.

Quan hệ giữa Iran và Nga đã tăng cường trong những năm qua, đặc biệt là sau khi Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian và Tổng thống Nga Vladimir Putin ký hiệp ước đối tác chiến lược tại Điện Kremlin vào ngày 17 tháng 1. Hiệp ước này bao gồm hợp tác quốc phòng, chống khủng bố, hợp tác trong lĩnh vực năng lượng và công nghiệp, hội nhập tài chính, phát triển hạ tầng giao thông, đối tác nông nghiệp và trao đổi trong lĩnh vực văn hóa, khoa học, công nghệ. Quốc hội Iran đã thông qua thỏa thuận này vào tháng 4.

Nga cũng đã lên án các hành động gây hấn gần đây của Israel và Mỹ nhằm vào Cộng hòa Hồi giáo, dẫn đến cái chết của nhiều chỉ huy quân sự cấp cao, nhà khoa học hạt nhân và dân thường. Việc tăng cường hợp tác giữa Iran và Nga đang diễn ra trong bối cảnh phức tạp của khu vực và thế giới, khi cả hai quốc gia đều đang tìm cách tăng cường vị thế và giảm thiểu ảnh hưởng của các biện pháp trừng phạt.

Thông qua các cuộc gặp mặt và thỏa thuận, Iran và Nga đang tích cực thúc đẩy hợp tác song phương, mở ra triển vọng mới cho mối quan hệ giữa hai quốc gia. Sự hợp tác này không chỉ có ý nghĩa về mặt quốc phòng mà còn đóng góp vào việc tăng cường vị thế của cả hai quốc gia trên trường quốc tế.

Thông tin về cuộc gặp giữa Bộ trưởng Quốc phòng Iran và Nga cho thấy sự quan tâm của cả hai bên trong việc tăng cường hợp tác quân sự và quốc phòng. Điều này có thể có tác động đến tình hình khu vực và thế giới, khi các quốc gia đang tìm cách tăng cường khả năng quân sự và bảo vệ lợi ích quốc gia.

Xem thêm: https://www.rashtoday.com/

Các cuộc đàm phán hạt nhân quan trọng giữa Iran và các cường quốc châu Âu sẽ diễn ra tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 25 tháng 7 tới đây. Sự kiện này đánh dấu bước tiếp nối sau khi nhóm E3, bao gồm Pháp, Đức và Anh, đưa ra tối hậu thư liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran.

Trước đó, vào ngày 17 tháng 7, Ngoại trưởng của các nước E3 cùng người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu đã có buổi điện đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Iran, Abbas Araghchi. Đây là lần đầu tiên họ trao đổi sau các cuộc tấn công của Israel và Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran tháng trước. E3 cùng với Trung Quốc và Nga là các bên tham gia vào thỏa thuận hạt nhân Iran ký năm 2015, trong khi Mỹ, dù là bên ký kết, đã rút khỏi thỏa thuận vào năm 2018.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran, Esmaeil Baghaei, xác nhận rằng các cuộc đàm phán sẽ diễn ra ở cấp Thứ trưởng Ngoại giao. Nhóm E3 cảnh báo sẽ tái áp dụng các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Iran vào cuối tháng 8 nếu các cuộc đàm phán hạt nhân hiện tại không nối lại hoặc không đạt được kết quả cụ thể.

Xung đột giữa Israel và Iran đã cản trở tiến trình đàm phán. Trước đó, Tehran và Washington đã tổ chức 5 vòng đàm phán hạt nhân với sự trung gian của Oman. Một trong những điểm mấu chốt trong các cuộc đàm phán là vấn đề làm giàu uranium của Iran. Các cường quốc phương Tây muốn Iran giảm mức này xuống 0 nhằm giảm thiểu nguy cơ vũ khí hóa, nhưng Tehran khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ mục đích dân sự.

Song song đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có cuộc gặp với cố vấn hàng đầu về vấn đề hạt nhân của Iran, Ali Larijani, tại Điện Kremlin. Trong buổi gặp, Larijani đã trình bày đánh giá về tình hình leo thang ở Trung Đông và xung quanh chương trình hạt nhân của Iran. Tổng thống Putin cũng bày tỏ lập trường của Nga về cách thức ổn định tình hình trong khu vực và tìm kiếm giải pháp chính trị cho chương trình hạt nhân của Iran.

Trong bối cảnh hiện nay, các bên liên quan đang kỳ vọng vào một thỏa thuận hạt nhân toàn diện và bền vững. Tuy nhiên, các thách thức và phức tạp trong quan hệ giữa Iran và các cường quốc phương Tây vẫn còn tồn tại. Việc nối lại đàm phán và tìm kiếm giải pháp cho chương trình hạt nhân của Iran vẫn là một thách thức lớn.

Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây tuyên bố rằng bất kỳ cơ sở hạt nhân mới nào mà Iran quyết định xây dựng sẽ bị phá hủy. Tuyên bố này được ông Trump đưa ra trên mạng xã hội Truth Social, trong bối cảnh có những thông tin về khả năng Iran tái xây dựng các cơ sở hạt nhân sau những cuộc không kích gần đây của Mỹ.

Ông Trump viết: ‘Cả 3 cơ sở hạt nhân ở Iran đều đã bị phá hủy hoặc bị xóa sổ hoàn toàn. Sẽ mất nhiều năm để đưa chúng trở lại hoạt động, và nếu Iran muốn làm như vậy, tốt hơn hết là họ nên khởi động lại từ đầu, ở 3 địa điểm khác nhau, trước khi các cơ sở đó bị san phẳng.’ Thông tin này gây ra sự chú ý đặc biệt trong bối cảnh quan hệ giữa Mỹ và Iran đang căng thẳng.

Trước đó, có thông tin tiết lộ rằng chỉ 1 trong số 3 cơ sở làm giàu urani của Iran bị phá hủy hoàn toàn trong những đợt không kích hồi tháng Sáu của Mỹ, trong khi 2 cơ sở còn lại chỉ chịu thiệt hại ít hơn nhiều và có thể hoạt động trở lại sau vài tháng. Tuy nhiên, Nhà Trắng đã bác bỏ thông tin này.

Phó phát ngôn viên Nhà Trắng Anna Kelly tuyên bố: ‘Chiến dịch Midnight Hammer đã xóa sổ hoàn toàn năng lực hạt nhân của Iran.’ Ngày 25/6, ông Trump và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth cũng đã trích dẫn dữ liệu tình báo mới cho rằng các cơ sở hạt nhân của Iran tại Fordow, Natanz và Isfahan đã bị ‘san phẳng.’

Nhà Trắng cũng khẳng định Iran đã không thể di dời các vật liệu hạt nhân khỏi 3 địa điểm này trước những cuộc không kích. Tuyên bố của Tổng thống Trump và thông tin từ Nhà Trắng đang thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là trong bối cảnh các cuộc đàm phán về thỏa thuận hạt nhân Iran đang diễn ra.

Các bên liên quan đang密切 chú ý đến những diễn biến mới và tác động tiềm tàng của chúng đối với tình hình khu vực và toàn cầu. Trong khi đó, Iran cũng chưa đưa ra phản ứng chính thức về tuyên bố của Tổng thống Trump.

Tình hình đang tiếp tục được theo dõi và đánh giá bởi các chuyên gia và nhà phân tích quốc tế. Thông tin chi tiết hơn về các cuộc không kích và ảnh hưởng của chúng đối với năng lực hạt nhân của Iran có thể được cung cấp trong các bản cập nhật tiếp theo.

Xem thêm thông tin về Nhà Trắng và các hoạt động ngoại giao của Mỹ tại Bộ Ngoại giao Mỹ.

Israel tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công vào Syria, bất chấp những nỗ lực của Mỹ nhằm thúc đẩy quá trình bình thường hóa quan hệ giữa hai quốc gia. Các hành động này diễn ra trong bối cảnh chính phủ mới tại Syria thể hiện thái độ thù địch với Cộng hòa Hồi giáo Iran, một đối thủ chiến lược của Israel.

Quân đội Syria đã tiến vào thành trì của cộng đồng người Druze ở miền Nam Syria, gây ra nỗi lo ngại về một cuộc tấn công vào các nhóm thiểu số. Điều này đã thúc đẩy Israel thực hiện các cuộc tấn công vào lực lượng của chính phủ Syria. Các cuộc đụng độ đã nổ ra giữa lực lượng Druze và các bộ lạc Bedouin ở thành phố Suwayda, miền Nam Syria, khiến 30 người chết và hàng chục người bị thương. Chính phủ Syria đã can thiệp, và 18 binh sĩ đã tử vong. Các lực lượng Hồi giáo đồng minh của chính quyền Syria đã tham gia vào trận chiến này, khiến cộng đồng Druze lo ngại về tương lai của họ.

Israel đã cam kết bảo vệ cộng đồng Druze ở Syria và đã mở một loạt các cuộc tấn công mới vào các lực lượng chính phủ Syria. Quân đội Israel cho biết họ đã tấn công vào “các xe quân sự thuộc về lực lượng của chế độ Syria ở khu vực Suwayda, miền Nam Syria”. Bộ Ngoại giao Syria đã lên án các cuộc tấn công của Israel, gọi đây là “sự vi phạm chủ quyền Cộng hòa Arab Syria” và “can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia có chủ quyền”.

Israel đã giúp đỡ cộng đồng Druze vì lý do lịch sử và tôn giáo. Người Druze là một nhóm Arab khoảng một triệu người, chủ yếu sống ở Syria, Lebanon và Israel. Tại Syria, cộng đồng Druze tập trung quanh 3 tỉnh chính gần với Cao nguyên Golan do Israel kiểm soát ở miền Nam nước này. Mối quan hệ giữa Israel và Syria rất chằng chéo và phức tạp.

Kể từ khi chính quyền Assad củng cố quyền lực tại Syria, Israel đã vừa kiểm soát thêm lãnh thổ Syria vừa liên tục tấn công vào đây, với mục đích được họ tuyên bố là ngăn ngừa sự hồi sinh của những năng lực quân sự có thể đe dọa an ninh của Israel. Dù tấn công liên tục vào lãnh thổ Syria, Israel vẫn tổ chức các cuộc đàm phán trực tiếp và gián tiếp với chính phủ mới tại Syria.

Với sự xuất hiện của một chính phủ mới tại Syria có thái độ thù địch với Iran, Israel vẫn tiếp tục oanh tạc Syria bất chấp nỗ lực của Mỹ nhằm bình thường hóa quan hệ giữa hai quốc gia. Những diễn biến gần đây cho thấy tình hình khu vực vẫn còn nhiều bất ổn và phức tạp, với nhiều bên tham gia và nhiều lợi ích đối lập.

Trong bối cảnh này, cộng đồng quốc tế đang theo dõi sát sao tình hình tại Syria và khu vực, hy vọng tìm được giải pháp hòa bình và ổn định cho các bên liên quan. Tuy nhiên, với những hành động mới nhất của Israel và phản ứng của Syria, dường như còn nhiều thách thức trên con đường đạt được mục tiêu đó.

Các cuộc tấn công của Israel và Mỹ nhằm ngăn chặn Iran phát triển vũ khí hạt nhân có thể đang phản tác dụng, vô tình thúc đẩy Iran đẩy nhanh chương trình hạt nhân và tạo tiền lệ nguy hiểm cho khu vực.

Ngày 13/6, Israel đã khởi động Chiến dịch Sư tử trỗi dậy, một chiến dịch quân sự quy mô lớn nhằm xóa bỏ khả năng hạt nhân của Iran. Chiến dịch này bao gồm các đợt tấn công phối hợp nhắm vào các nhà khoa học hạt nhân, tướng lĩnh quân đội và thành viên chủ chốt của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran. Tuy nhiên, Israel vẫn gặp khó khăn khi đối mặt với các cơ sở hạt nhân được gia cố kiên cố của Iran.

Chỉ vài ngày sau, vào ngày 21/6, Mỹ đã triển khai các cuộc không kích chính xác bằng máy bay ném bom tàng hình B-2, nhắm vào các địa điểm trọng yếu như Fordow, Natanz và Isfahan. Mục tiêu của các cuộc tấn công này là làm tê liệt khả năng hạt nhân chiến lược của Iran.

Tuy nhiên, xung đột này đã phơi bày một thực tế đáng lo ngại: nguy cơ gia tăng phổ biến vũ khí hạt nhân trong một khu vực vốn đã bất ổn như Trung Đông. Từ năm 2006, Iran đã chịu các lệnh trừng phạt quốc tế sau khi bị cáo buộc không tuân thủ quy định của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA).

Chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama đã nỗ lực giải quyết vấn đề qua ngoại giao, dẫn đến Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA) năm 2015. Tuy nhiên, quyết định của chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump rút khỏi JCPOA vào năm 2018 đã kích hoạt chuỗi phản ứng ngược.

Tehran đã giảm cam kết và tái khởi động các hoạt động làm giàu uranium. Theo báo cáo mới nhất của IAEA, Iran hiện sở hữu hơn 400kg uranium làm giàu ở mức 60%. Nếu được tinh luyện tiếp đến 90%, lượng này đủ để sản xuất từ 10 đến 12 đầu đạn hạt nhân.

Bài học lịch sử cho thấy Israel từng thực hiện chiến lược tương tự khi phá hủy lò phản ứng hạt nhân của Iraq (1981) và Syria (2007). Tuy nhiên, chương trình hạt nhân của Iran phức tạp và kiên cố hơn rất nhiều.

Mối đe dọa không dừng lại ở Iran. Nếu Tehran chính thức từ bỏ Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí Hạt nhân (NPT), cánh cửa hợp pháp cho việc phát triển vũ khí hạt nhân sẽ rộng mở.

Trong bối cảnh đó, giải pháp duy nhất có tính bền vững vẫn là ngoại giao thực chất, một thỏa thuận hạt nhân mới với các điều khoản xác minh chặt chẽ, sự hiện diện trở lại của IAEA và lộ trình dỡ bỏ trừng phạt có điều kiện.