Xu hướng kết hôn và sinh con muộn ngày càng gia tăng trong giới phụ nữ Việt Nam, đồng thời cũng làm tăng các rủi ro liên quan đến sức khỏe sinh sản. Tổng cục Thống kê đã công bố số liệu cho thấy tuổi kết hôn trung bình của phụ nữ Việt Nam hiện đã lên tới 25,3 vào năm 2024. Con số này tại TP.HCM thậm chí đã vượt quá 27 tuổi. Nguyên nhân chính dẫn đến xu hướng này được cho là do áp lực từ công việc, tài chính, học tập và nhiều vấn đề xã hội khác.

Các chuyên gia y tế đang lên tiếng về vấn đề này và nhấn mạnh rằng quy luật sinh học không thể thay đổi. Tuổi sinh sản của phụ nữ bị chi phối bởi dự trữ buồng trứng – một yếu tố hoàn toàn hữu hạn và không thể phục hồi khi đã suy giảm. Để giảm thiểu rủi ro, các bác sĩ đưa ra khuyến cáo rằng phụ nữ nên sinh con đầu tiên trước 30 tuổi và con thứ hai trước 33 tuổi. Điều này giúp đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé.

Nhằm giúp phụ nữ chủ động hơn trong việc lên kế hoạch cho gia đình, giải pháp trữ trứng đã được đưa ra và ngày càng phổ biến. Thông qua phương pháp này, trứng của phụ nữ sẽ được lấy khi buồng trứng còn hoạt động tốt và sau đó bảo quản trong nitơ lỏng ở nhiệt độ -196°C. Khi sẵn sàng sinh con, phụ nữ có thể sử dụng chính những quả trứng đã được trữ đông này để thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm.

Một trong những ưu điểm lớn của phương pháp trữ trứng là giúp bảo tồn khả năng sinh sản và giảm thiểu nguy cơ sảy thai hoặc dị tật thai nhi. Về chi phí, một chu kỳ trữ trứng thường dao động khoảng 50–60 triệu đồng, cộng thêm phí lưu trữ là 4–5 triệu đồng mỗi năm. So với chi phí điều trị vô sinh sau này, đây được xem là một mức đầu tư hợp lý.

Đối với những phụ nữ đang cân nhắc vấn đề này, các bác sĩ cũng đưa ra lời khuyên rằng nên kiểm tra sức khỏe sinh sản sớm, ngay cả khi chưa có kế hoạch sinh con. Qua việc đánh giá dự trữ buồng trứng, các chuyên gia y tế sẽ tư vấn để quyết định có cần thiết phải trữ trứng hay không và thời điểm nào là phù hợp nhất. Từ đó giúp chị em có thể chủ động hơn trong việc xây dựng kế hoạch cho tương lai.

Hiện tại, những tiến bộ trong y học hiện đại đã cung cấp nhiều giải pháp để hỗ trợ và đồng hành cùng phụ nữ trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản. Để biết thêm thông tin chi tiết về các dịch vụ kiểm tra sức khỏe sinh sản, cũng như trữ trứng an toàn và hiệu quả, bạn có thể truy cập vào các trang web của các cơ sở y tế uy tín như Vinmec để được tư vấn trực tiếp từ đội ngũ chuyên gia và bác sĩ giàu kinh nghiệm.

Cặp vợ chồng chị Linh, 35 tuổi, đã trải qua 8 năm hiếm muộn do tinh trùng dị dạng của chồng. Sau khi thực hiện phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh (IVF Tâm Anh TP.HCM), chị Linh đã đậu thai và hạ sinh con gái khỏe mạnh nặng hơn 3kg vào giữa tháng 7.

Chị Linh từng phẫu thuật bóc u buồng trứng bên trái vào năm 15 tuổi. Khi kết hôn, chị mong con nhưng 5 năm không có tin vui. Khám ở 2 bệnh viện, chị được chẩn đoán dự trữ buồng trứng giảm nhẹ so với chỉ số trung bình ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, chồng bị tinh trùng yếu và dị dạng.

Sau đó, vợ chồng chị Linh không điều trị và tiếp tục chờ đợi, nhưng thêm 3 năm không có tin vui. Tháng 2/2024, họ đến khám tại IVF Tâm Anh TP.HCM. Chồng chị Linh được xét nghiệm tinh dịch đồ, ghi nhận tỷ lệ tinh trùng dị dạng không có phần đầu acrosome lên đến 100%. Đây là một túi nhỏ, nằm ở phần đầu của tinh trùng, chứa các enzyme phân giải protein; thiếu phần này khiến tinh trùng không thể phá vỡ lớp màng bảo vệ của trứng dẫn đến không thể thụ thai tự nhiên.

Với tình trạng của vợ chồng chị Linh, nếu áp dụng phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI), tỷ lệ thành công càng thấp hơn so với mức trung bình. Vợ chồng chị quyết định thụ tinh ống nghiệm để có con.

Chị Linh được dùng thuốc kích thích buồng trứng với phác đồ phù hợp. Bác sĩ chọc hút thu được 6 noãn (trứng) trưởng thành, thụ tinh trong ống nghiệm thu được 3 phôi ngày 5 chất lượng tốt. Các bác sĩ xây dựng phác đồ chuẩn bị niêm mạc tử cung đủ điều kiện, chuyển phôi giúp chị Linh đậu thai và hạ sinh con gái khỏe mạnh.

Theo ThS.BS.CKII Dương Quang Huy, Trưởng Đơn vị Nam học, Trung tâm IVF Tâm Anh TP.HCM, tinh trùng dị dạng là hiện tượng khá phổ biến ở nam giới. Trong mẫu tinh dịch sau xuất tinh của nam giới khỏe mạnh thường có một tỷ lệ tinh trùng dị dạng nhất định. Thông thường tỷ lệ tinh trùng có hình dạng bình thường từ 4-10% vẫn có khả năng thụ thai. Trường hợp tinh trùng dị dạng vượt ngưỡng 96% có thể ảnh hưởng khả năng sinh sản và cần điều trị hỗ trợ sinh sản.

Tình trạng này do nhiều nguyên nhân như nam giới suy giảm hormone sinh dục (testosterone) dẫn đến hoạt động sản xuất tinh trùng bị trục trặc, gây bất thường trong tế bào tinh trùng. Nam giới thường xuyên tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, nhiệt độ cao, kim loại nặng, chất độc hại (thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu,…) có thể khiến tinh binh bị biến đổi hình thái.

Trường hợp mắc các bệnh lý sinh dục nam, viêm nhiễm… cũng có thể dẫn đến tinh trùng dị dạng. Ngoài ra, việc ăn uống thiếu dưỡng chất, lối sống thiếu khoa học, hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia và các chất kích thích… cũng gây ảnh hưởng xấu đến quá trình sản xuất tinh trùng và nội tiết tố nam.

Bác sĩ Huy khuyến cáo, nam giới nên chủ động khám sức khỏe sinh sản định kỳ. Trường hợp chưa kết hôn nhưng thường xuyên làm việc trong môi trường tiếp xúc với hóa chất độc hại, tia xạ, hoặc có các bất thường ở hệ thống cơ quan sinh sản nên trữ đông tinh trùng bảo tồn khả năng sinh sản. Vợ chồng kết hôn, quan hệ tình dục đều đặn nhưng một năm không có thai nên đến khám và điều trị sớm giúp sớm có con và tiết kiệm chi phí.