Ngủ ngáy là một vấn đề sức khỏe thường gặp, ảnh hưởng đến khoảng 57% nam giới và 40% nữ giới. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn là dấu hiệu của hội chứng ngưng thở khi ngủ, một rối loạn nghiêm trọng có thể gây hại cho tim và não. Khi nào ngủ ngáy cần can thiệp và làm thế nào để điều trị? Các bác sĩ Bệnh viện Tai mũi họng trung ương đã chia sẻ về vấn đề này.

Ngủ ngáy là tình trạng luồng không khí đi qua đường thở bị hẹp, tạo ra âm thanh ồn ào khi ngủ trong vô thức. Đây có thể là một vấn đề sinh lý, nhưng cũng có thể là dấu hiệu khởi đầu của hội chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Hội chứng này thường gặp ở cả trẻ em và người lớn, hay gặp ở nam giới nhiều hơn nữ giới và tăng theo độ tuổi.

Theo bác sĩ Đào Đình Thi, trưởng khoa nội soi Bệnh viện Tai mũi họng trung ương, nếu bệnh ở mức độ nặng sẽ gây ra rất nhiều nguy cơ đối với sức khỏe. Chính vì thế, việc điều trị là điều cần được thực hiện sớm. “Ngủ ngáy và ngưng thở khi ngủ là 2 dạng của một bệnh. Ngủ ngáy báo hiệu đường thở đã bị hẹp lại và nó báo hiệu một hội chứng lớn hơn đó là ngưng thở khi ngủ.”

Để chẩn đoán hội chứng ngưng thở khi ngủ, các bác sĩ sẽ thực hiện qua 3 giai đoạn khám nội soi để xác định điểm hẹp trong khi thức, ngoài ra để xác định các điểm hẹp khi ngủ, các bác sĩ sẽ thực hiện nội soi khi ngủ. Bệnh nhân sẽ được đưa vào giấc ngủ sinh lý bằng thuốc, và khi bệnh nhân ngáy, các bác sĩ sẽ nội soi để biết chính xác điểm hẹp ở đâu nhằm đưa ra phương án can thiệp.

Ngoài ra, đối với những người bị ngưng thở khi ngủ, còn thực hiện phương pháp đo đa ký giấc ngủ để xác định mức độ ngưng thở. Đa ký giấc ngủ là một xét nghiệm chuyên sâu về giấc ngủ, bao gồm các kênh để đo điện não đồ, nhãn cầu đồ, điện cơ, điện tim, lưu lượng dòng khí qua mũi miệng, vận động cơ ngực, bụng, nồng độ oxy bão hòa trong máu, tiếng ngáy, xác định vị trí tư thế cơ thể, đo cử động chân, có video để theo dõi diễn biến trong đêm.

Để điều trị tình trạng này, Bệnh viện Tai mũi họng trung ương có những phẫu thuật đáp ứng cho phần lớn các trường hợp bị hẹp ở vùng tai mũi họng. Nếu ở vùng mũi sẽ xử lý các điểm gây tắc mũi như viêm xoang, chỉnh hình cuốn mũi, tiếp theo đến vùng hầu họng, họng mũi, rồi đến kỹ thuật như nạo VA. Tầng tiếp theo là tầng màn hầu như kỹ thuật thu nhỏ màn hầu, đốt laser màn hầu hoặc làm cứng màn hầu để giảm rung, đỡ gây tiếng.

Với trường hợp ngủ ngáy do amidan thì sẽ cắt amidan, amidan đáy lưỡi mà to quá thì gọt bớt đi, xuống đến thanh quản, sụn nắp cũng có thể xử lý được. Hiệu quả điều trị thành công đạt hơn 95% với các trường hợp ngủ ngáy và ngưng thở khi ngủ, chỉ 5% các trường hợp hẹp quá nhiều chỗ và không thể can thiệp bằng phẫu thuật, người bệnh sẽ phải sử dụng thiết bị thở máy áp lực dương liên tục (CPAP) trong khi ngủ.

Chứng ngưng thở khi ngủ nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, đái tháo đường, tăng huyết áp, loạn nhịp tim, đột quỵ… Chính vì thế, việc nhận biết chứng bệnh và điều trị đúng cách giúp giảm nguy cơ mắc các biến chứng nguy hiểm.

Hội chứng Kleine-Levin, một tình trạng thần kinh hiếm gặp, đang thu hút sự quan tâm của cộng đồng y học do tính chất phức tạp và ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của bệnh nhân. Còn được gọi là hội chứng nàng ngủ hoặc hội chứng ngủ gia đình, tình trạng này gây ra các giai đoạn ngủ dài bất thường, kéo dài từ 16 đến 20 giờ mỗi ngày. Theo thống kê, chỉ có khoảng một đến năm người trên một triệu dân bị ảnh hưởng bởi hội chứng này, với tỷ lệ mắc cao hơn ở người Do Thái Ashkenazi. Tính đến nay, chỉ có khoảng 500 trường hợp được báo cáo trên các tạp chí y học.

Đặc điểm của hội chứng Kleine-Levin là các triệu chứng thường xuất hiện ở giai đoạn vị thành niên sớm và kéo dài trung bình 14 năm. Tình trạng này ảnh hưởng đến cả nam và nữ, mặc dù 70% người mắc hội chứng này là nam giới. Hội chứng Kleine-Levin thuộc nhóm rối loạn quá mức ngủ, cùng với chứng ngủ gật. Một đợt bùng phát của hội chứng này được định nghĩa là các triệu chứng kéo dài ít nhất hai ngày, trung bình kéo dài khoảng 10 ngày nhưng có thể kéo dài hàng tuần. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể ngủ liên tục tới 70 ngày.

Trong các đợt bùng phát, người bệnh thường trải qua các triệu chứng như buồn drowsiness cực độ, tăng cảm giác thèm ăn, tăng cân, ham muốn tình dục tăng cao, ảo giác, thay đổi hành vi, lo lắng hoặc trầm cảm, và mất trí nhớ. Các triệu chứng này có thể xảy ra đột ngột, làm tăng nguy cơ chấn thương nếu bệnh nhân vận hành xe cơ giới hoặc máy móc. Do đó, người mắc hội chứng này được khuyên ở nhà trong một môi trường an toàn trong các đợt bùng phát để giảm thiểu rủi ro.

Nguyên nhân chính xác của hội chứng Kleine-Levin vẫn chưa được biết rõ, nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng có thể do di truyền hoặc do một căn bệnh hoặc chấn thương gây tổn thương vùng dưới đồi, phần não chịu trách nhiệm điều chỉnh giấc ngủ. Một số trường hợp có thể được kích hoạt bởi nhiễm trùng, sử dụng chất, sang chấn đầu, gắng sức thể chất hoặc căng thẳng. Trong các đợt bùng phát, trí nhớ của bệnh nhân bị hạn chế, họ có thể thực hiện các hành vi cơ bản như ăn và sử dụng nhà vệ sinh, nhưng gặp khó khăn với các chức năng thể chất khác.

Điều trị hội chứng Kleine-Levin bao gồm các loại thuốc như lithium, steroid và thuốc kích thích để giảm tần suất, thời gian và mức độ nghiêm trọng của các đợt bùng phát. Trị liệu tâm lý cũng được khuyến nghị cùng với các phương pháp điều trị này để giúp bệnh nhân kiểm soát các triệu chứng như ham muốn tình dục quá mức, lo lắng và trầm cảm. Việc điều trị và hỗ trợ tâm lý đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bệnh nhân và gia đình họ đối phó với tình trạng này.

Các chuyên gia y tế đang tiếp tục nghiên cứu để hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cơ chế của hội chứng Kleine-Levin. Thông qua việc nghiên cứu và trao đổi thông tin, hy vọng rằng sẽ có những tiến bộ trong việc chẩn đoán và điều trị tình trạng này trong tương lai. Đối với những người mắc hội chứng Kleine-Levin và gia đình của họ, việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế và các tổ chức liên quan là rất quan trọng để có thể quản lý tình trạng này một cách hiệu quả.