Vụ việc Nhà thiết kế Nguyễn Công Trí bị bắt giữ vì liên quan đến ma túy đã gây ra một cơn ‘địa chấn’ trong dư luận. Tuy nhiên, điều khiến nhiều người quan tâm không chỉ dừng lại ở hành vi vi phạm pháp luật của một cá nhân, mà còn lan sang một hiện tượng gây tranh cãi hơn: sự cảm thông, tiếc nuối, thậm chí là bênh vực công khai từ một bộ phận người nổi tiếng dành cho nhà thiết kế này.

Tại sao một hành vi vi phạm pháp luật rõ ràng lại được nhìn nhận dưới lăng kính cảm thông? Đâu là những yếu tố tâm lý ẩn sau xu hướng bảo vệ ‘người trong giới’ bất chấp sai phạm? Liệu tài năng và những cống hiến trong quá khứ có thể trở thành một dạng ‘kim bài miễn tử’ cho những lỗi lầm hiện tại?

Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu, chuyên gia tội phạm học, đã có cuộc trao đổi với phóng viên Chuyên trang Sinh Viên Việt Nam, Báo Tiền Phong để giải mã hiện tượng này. Theo ông Hiếu, thực tế đây không phải lần đầu chúng ta chứng kiến hiện tượng một bộ phận người nổi tiếng bày tỏ sự cảm thông với đồng nghiệp khi người đó bị phát hiện vi phạm pháp luật.

Điều khiến dư luận bức xúc là sự cảm thông này diễn ra trong bối cảnh thông tin chính thức từ cơ quan chức năng cho biết NTK Nguyễn Công Trí bị bắt giữ với số lượng ma túy lớn. Dưới góc độ tâm lý xã hội, đây là biểu hiện của một hiện tượng gọi là ‘thiên vị trong nhóm nội bộ’ (in-group favoritism). Khi một cá nhân thuộc về một nhóm nghề nghiệp, xã hội hoặc văn hóa cụ thể, những người trong cùng nhóm ấy sẽ có xu hướng bảo vệ nhau, ngay cả khi cá nhân đó có hành vi sai trái.

Ông Hiếu cũng chỉ ra rằng sự kiện này cũng phản ánh hiệu ứng ‘halo’ (ánh hào quang) – tức là khi một người nổi tiếng, tài năng hoặc có thành tích đáng ngưỡng mộ trong một lĩnh vực nào đó, người ta có xu hướng đánh giá tích cực về mọi khía cạnh khác của họ.

Có ba nhóm nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hiệu ứng tâm lý này, theo ông Hiếu. Thứ nhất, là yếu tố tâm lý xã hội mang tính bản năng. Thứ hai, là cơ chế tự phòng vệ tâm lý của những người hoạt động trong lĩnh vực có mức độ căng thẳng, áp lực cao. Thứ ba, là văn hóa ‘tha thứ chọn lọc’ và sự lẫn lộn giữa tài năng và đạo đức trong xã hội Việt Nam.

Ông Hiếu cũng nhấn mạnh rằng nếu một người có tài năng kiệt xuất và đóng góp nhiều cho xã hội sẽ nhận được sự cảm thông lớn hơn khi người đó mắc lỗi là một cách nghĩ nguy hiểm và có phần sai lệch. Pháp luật không phân biệt người giỏi hay dở – hành vi vi phạm đều phải xử lý nghiêm minh, bất kể thân phận, danh tiếng.

Sự cảm thông chỉ có ý nghĩa khi người phạm tội ăn năn, hối cải, tự nhận thức sai lầm và hợp tác với cơ quan chức năng. Còn nếu cảm thông theo kiểu ‘bỏ qua cho nhau’, thì đó là sự xúc phạm đến công lý và những người đang tuân thủ pháp luật mỗi ngày.

Trước vụ việc này, dư luận chia thành hai phe. Dưới góc độ tâm lý, ông Hiếu cho rằng sự phân cực dư luận là điều dễ hiểu, bởi hai nhóm này đại diện cho hai hệ quy chiếu giá trị khác nhau.

Nếu chúng ta quá dễ dàng bênh vực cho người nổi tiếng khi họ làm sai, điều này sẽ ảnh hưởng thế nào đến suy nghĩ và hành vi của giới trẻ về việc phải sống và thượng tôn pháp luật, ông Hiếu cho rằng đây là vấn đề cốt lõi và nghiêm trọng nhất. Giới trẻ đang sống trong kỷ nguyên truyền thông đại chúng, mạng xã hội, nơi mà người nổi tiếng không chỉ là nghệ sĩ – họ còn là biểu tượng văn hóa.

Tóm lại, pháp luật là ranh giới cuối cùng bảo vệ trật tự xã hội. Người nổi tiếng, với sức ảnh hưởng lớn càng cần phải hiểu rõ giới hạn hành vi của mình. Cảm thông là điều cần thiết, nhưng không thể dùng nó để che đậy sai trái. Một xã hội văn minh là nơi mà mọi người, không phân biệt địa vị, đều bình đẳng trước pháp luật.

Trong ngành giải trí, danh tiếng là một tài sản quý giá mà nhiều người phải mất nhiều năm để xây dựng. Tuy nhiên, chỉ cần một sai lầm nhỏ, danh tiếng đó có thể sụp đổ và tất cả những gì còn lại chỉ là tro tàn. Sự rộng lượng của công chúng đối với những vấp ngã nghề nghiệp là có thể hiểu được, nhưng tha thứ cho những sai lệch đạo đức là một điều khó khăn.

Trong thế giới giải trí, nơi ánh hào quang có thể dễ dàng khiến người ta lạc lối, điều quan trọng không chỉ là tài năng, mà còn là sự tử tế và bản lĩnh giữ mình. Người nghệ sĩ cần phải có khả năng phân biệt và giữ vững giá trị đạo đức, tránh bị cám dỗ bởi những điều tầm thường.

Đã đến lúc, chúng ta cần một chuẩn mực mới trong việc đánh giá và tôn vinh những người nghệ sĩ. Không chỉ vẻ ngoài hào nhoáng, mà còn chiều sâu nhân cách cũng cần được xem xét. Ánh sáng bền vững không chỉ đến từ sân khấu rực rỡ, mà còn từ một đạo đức trong sạch. Người nghệ sĩ cần phải ý thức được trách nhiệm của mình đối với xã hội và cộng đồng, cũng như cần phải giữ vững nguyên tắc đạo đức trong suốt sự nghiệp của mình.

Chỉ khi có được sự kết hợp giữa tài năng, sự tử tế và bản lĩnh giữ mình, người nghệ sĩ mới có thể xây dựng được một sự nghiệp bền vững và được công chúng yêu mến. Ngược lại, nếu chỉ chú trọng vào vẻ ngoài hào nhoáng mà bỏ qua chiều sâu nhân cách, thì sự nghiệp của họ có thể sẽ sớm sụp đổ.

Chúng ta cần có một cái nhìn nghiêm túc và toàn diện về ngành giải trí, cũng như về những người nghệ sĩ đang hoạt động trong lĩnh vực này. Cần phải đánh giá họ một cách công bằng và nghiêm túc, dựa trên cả tài năng và nhân cách. Chỉ khi có được sự đánh giá và tôn vinh đúng đắn, ngành giải trí mới có thể phát triển một cách lành mạnh và bền vững.

Nguyễn Công Trí, một biểu tượng của làng thời trang Việt Nam, đã bị bắt vì liên quan đến ma túy, gây ra một cú sốc mạnh mẽ trong dư luận. Người từng được xem là “anh cả” của giới thiết kế trong nước, nay phải đối mặt với không chỉ bản án pháp luật mà còn là bản án nghiêm khắc từ công chúng – những người từng đặt trọn niềm tin và kỳ vọng vào anh.

Trước khi bị bắt, Nguyễn Công Trí là cái tên đình đám, là nhà thiết kế của nhiều ngôi sao quốc tế. Tuy nhiên, cú ngã lần này đã khiến nhiều người thất vọng, tiếc nuối và cả tranh cãi. Không ít ý kiến bênh vực, bảo vệ nhà thiết kế như một cách níu giữ niềm tin vào thần tượng. Song bên cạnh sự tiếc nuối cho một tài năng lớn, điều cần đặt ra là một câu hỏi nghiêm túc: Vì sao một người nổi tiếng, thành công, giàu ảnh hưởng lại không thể giữ mình?

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, cho rằng vấp ngã của Nguyễn Công Trí là lời cảnh tỉnh sâu sắc cho cộng đồng nghệ sĩ, đặc biệt là thế hệ trẻ. Ông Sơn nói: “Người thất vọng, người tiếc nuối, thậm chí có người vẫn cố bênh vực Công Trí như một cách níu giữ niềm tin vào thần tượng. Công Trí không chỉ là một nhà thiết kế, anh từng được xem là ‘anh cả’ của làng thời trang, là một trong những người mở đường, đặt nền móng cho thời trang Việt Nam có vị thế trên bản đồ thế giới. Chính vì vậy, cú trượt ngã này không chỉ là cú sốc, mà còn khiến công chúng rơi vào trạng thái khủng hoảng niềm tin”.

Theo ông Sơn, công chúng có quyền đòi hỏi sự minh bạch, và có quyền đặt lại “thước đo đạo đức” đối với những người từng được tung hô. “Trong một xã hội công bằng, danh tiếng không thể là lá chắn. Trong lĩnh vực nghệ thuật – nơi cảm xúc và hình ảnh chiếm vai trò trung tâm, đạo đức và nhân cách của nghệ sĩ càng phải được giữ gìn như một phần của tác phẩm mà họ tạo ra. Sự thất vọng không chỉ là cảm xúc, mà còn là một lời nhắc nhở nghiêm khắc: không ai có thể đứng ngoài những chuẩn mực tối thiểu của pháp luật và đạo lý, dù họ có tài năng lớn đến đâu”.

Ông Sơn cũng nhấn mạnh rằng với người bình thường thì phạm tội đã là sai trái, nhưng với nghệ sĩ – người từng được cả xã hội tin yêu, kỳ vọng, người từng được nâng niu như biểu tượng văn hóa thì cú ngã ấy càng sâu hơn, đau hơn. Không có án tù nào dài bằng sự lãng quên. Không có sự trừng phạt nào khắc nghiệt hơn ánh mắt nghi ngờ đến từ chính những khán giả từng đặt niềm tin vào người nghệ sĩ.

“Một lần vướng vòng lao lý, sự nghiệp có thể không bao giờ trở lại như trước, dù tài năng vẫn còn, thành tựu quá khứ vẫn lấp lánh. Trong lĩnh vực nghệ thuật, lòng tin của công chúng chính là nguồn sống. Mất đi điều đó, mọi ánh đèn sân khấu đều tắt. Và đó, chính là bản án cay đắng nhất”, ông Sơn nhấn mạnh.

Cuối cùng, PGS.TS Bùi Hoài Sơn cũng nhắn gửi đến các nghệ sĩ trẻ rằng: “Nghệ thuật là ánh sáng, nhưng ánh sáng ấy không miễn dịch với bóng tối. Chỉ có bản lĩnh, đạo đức và sự tỉnh táo mới giúp mỗi người giữ vững mình giữa những cạm bẫy ngọt ngào mà nguy hiểm. Ma túy không chỉ là chất cấm mà còn là ‘kẻ cướp’ tương lai khôn lường, là con dao hai lưỡi giết chết sự nghiệp, hủy hoại niềm tin và để lại những vết sẹo không thể xóa nhòa trong tâm hồn nghệ sĩ và trái tim người hâm mộ”.

Bởi vậy, sau mỗi cú ngã của bất kỳ nghệ sĩ, người nổi tiếng nào, những người còn lại sẽ thức tỉnh, cẩn trọng hơn, biết tự đặt ra giới hạn cho chính mình. Giữ gìn bản thân cũng chính là giữ gìn niềm tin của công chúng, giữ gìn ánh sáng cho con đường nghệ thuật mà mỗi người đã chọn.

Việc nhà thiết kế Nguyễn Công Trí bị bắt vì liên quan đến hành vi tổ chức sử dụng ma túy đã gây nên nhiều sự quan tâm và bàn luận trong cộng đồng. Bên cạnh việc tuân thủ pháp luật, việc giữ gìn hình ảnh cá nhân và có trách nhiệm với công chúng là điều mà người nổi tiếng cần đặc biệt quan tâm.

Nhiều ý kiến từ các chuyên gia và giới nhân sĩ đã được đưa ra xoay quanh vấn đề này. Nhà sản xuất phim Đỗ Quang Minh cho rằng, sống như một người bình thường, không quá lạm dụng quyền lực và ảnh hưởng của mình đã là tốt. Ông cũng nhấn mạnh vào tầm quan trọng của việc cẩn thận trong thời đại mạng xã hội, nơi thông tin lan truyền nhanh chóng và không phải lúc nào cũng được kiểm chứng. Điều này không chỉ giúp người nổi tiếng bảo vệ hình ảnh của mình mà còn giúp họ tránh khỏi những sai lầm không đáng có.

Thạc sĩ tâm lý Nguyễn Trần Phước phân tích rằng việc người nổi tiếng sử dụng chất cấm không chỉ ảnh hưởng đến hình ảnh cá nhân mà còn có thể tạo ra những tác động tiêu cực đến nhận thức và hành vi của công chúng, đặc biệt là giới trẻ. Ông cũng chỉ ra rằng nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có thể xuất phát từ áp lực của sự nổi tiếng, căng thẳng trong công việc, và sự thiếu không gian riêng tư. Đây là những yếu tố mà người nổi tiếng cần phải cân nhắc và quản lý cẩn thận để tránh rơi vào tình huống khó khăn.

Anh Phạm Minh Hiền, một cư dân mạng, bày tỏ sự tiếc nuối khi thấy những người nổi tiếng sa ngã vào các sai phạm nghiêm trọng như ma túy. Ông cho rằng người nổi tiếng có một ‘cái giá’ và cần phải ý thức được trách nhiệm của mình đối với cộng đồng, không chỉ trong hành vi mà còn trong lời nói. Việc giữ gìn hình ảnh và uy tín là điều cần thiết để duy trì sự tin tưởng và ủng hộ của công chúng.

PGS.TS Trương Văn Vỹ, giảng viên xã hội học tại Đại học Quốc gia TP.HCM, nhấn mạnh rằng người nổi tiếng có trách nhiệm lan tỏa những giá trị tích cực và cần phải tuyệt đối tránh xa các cám dỗ liên quan đến ma túy. Ông cũng đề xuất rằng bên cạnh việc tuân thủ pháp luật, người nổi tiếng cần tham gia vào các hoạt động có ích cho xã hội để củng cố lòng tin của người hâm mộ. Việc thực hiện các hoạt động xã hội không chỉ giúp người nổi tiếng hoàn thiện hình ảnh của mình mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng tích cực và có trách nhiệm.

Tóm lại, vụ việc nhà thiết kế Nguyễn Công Trí bị bắt là một lời cảnh tỉnh cho tất cả người nổi tiếng về tầm quan trọng của việc giữ gìn hình ảnh và có trách nhiệm với công chúng, bên cạnh việc tuân thủ pháp luật. Người nổi tiếng cần phải ý thức được vị trí và ảnh hưởng của mình trong xã hội để hành động và ứng xử phù hợp, góp phần xây dựng một môi trường văn hóa lành mạnh và tích cực.

Công an TP.HCM vừa thông báo về việc triệt phá thành công một đường dây mua bán và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Đường dây này do nhà thiết kế nổi tiếng Nguyễn Công Trí và đồng phạm thực hiện.

Theo kết quả điều tra ban đầu, vào ngày 12/6, Công an TP.HCM đã tiến hành kiểm tra một căn nhà trên đường Lạc Long Quân và bắt quả tang đối tượng Nguyễn Quốc Trung (SN 1991) có hành vi tàng trữ và mua bán cần sa, cocain.

Quá trình điều tra, công an đã phát hiện các đối tượng liên quan gồm Phùng Vĩnh Lâm (giao hàng), Nguyễn Đức Trung (mua đi bán lại), Bùi Công Thịnh (giao hàng cho ‘Chú Tếu’), Cao Thanh Xuân Thảo (sử dụng cần sa).

Đáng chú ý, Nguyễn Công Trí, nhà thiết kế thời trang nổi tiếng trong giới giải trí và thời trang của cả nước, cũng bị bắt giữ vì có hành vi tàng trữ và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.

Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, chuyên gia về lĩnh vực pháp luật, cho rằng đây là vụ án hình sự rất đáng tiếc khi người thực hiện hành vi phạm tội là người nổi tiếng trong lĩnh vực thiết kế thời trang. Hình phạt mà người này phải đối mặt sẽ rất nghiêm khắc, có thể lên đến 15 năm tù.

Là một luật sư, ông Đặng Văn Cường cũng cho biết, theo quy định của pháp luật, hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy là hành vi nguy hiểm cho xã hội và sẽ bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 255 Bộ luật Hình sự.

Vụ án này cho thấy tệ nạn xã hội ma túy đã ăn sâu vào đời sống xã hội và không từ bất kỳ ai. Điều đáng chú ý là không ít những người có học hành, có thành tựu nhất định trong xã hội nhưng đã không làm chủ được bản thân, sa đà vào tệ nạn xã hội đến mức không bước chân ra được.

Thời gian qua, cơ quan điều tra đã phát hiện và xử lý nhiều đường dây ma túy, trong đó không ít người tham gia là những nghệ sĩ, những người nổi tiếng. Điều này cho thấy đã và đang có sự suy thoái nghiêm trọng về đạo đức xã hội.

Theo Điều 255 Bộ luật Hình sự, người phạm tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy có thể bị phạt tù từ 7 năm đến 15 năm, hoặc tù chung thân tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tội phạm.