Nhà trường – Vanhoanghethuat.com

Đổi mới giáo dục: Làm thế nào để môn Văn trở nên cuốn hút hơn?

Linh — Fri, 01 Aug 2025 20:54:31 +0000

Thời gian gần đây, đề thi và điểm thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn đã thu hút sự chú ý của xã hội. Với đề thi có tính liên hệ xã hội rộng rãi và nhiều điểm thi ở mức khá, giỏi…, tiếp tục có nhiều ý kiến bàn luận về vấn đề dạy và học Văn, cách đánh giá, chấm chọn. Rộng hơn, vấn đề vẫn chưa mất tính thời sự: Cần phải coi trọng môn Ngữ văn, lĩnh vực văn học như thế nào trong nhà trường? Làm thế nào để môn Văn cuốn hút hơn trong con mắt học sinh? Phải làm gì để ngành đào tạo văn học thu hút được người trẻ…

Giảng viên và sinh viên Khoa Văn học – Trường ĐH Khoa học xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN tham dự Liên hoan phim châu Á – Đà Nẵng lần thứ 3

Nhìn sâu hơn vào xu thế đào tạo cũng như chuyển động nghề nghiệp hiện nay, có thể thấy ngành đào tạo về lĩnh vực Văn học đang âm thầm mở ra “một bản đồ cơ hội” mới – nơi những người biết viết, biết kể chuyện, có chiều sâu văn hóa và khả năng sáng tạo ngôn ngữ được đánh giá cao trong nhiều lĩnh vực của nền kinh tế tri thức và công nghiệp văn hóa. Sự phát triển mạnh mẽ của các ngành kinh tế, kỹ thuật, công nghệ trong những năm gần đây khiến không ít người đặt câu hỏi: học Văn để làm gì? Tỷ lệ thí sinh chọn ngành Văn học, Nhân văn tại các kỳ tuyển sinh đại học có xu hướng giảm, trong khi những ngành học mang tính thực hành cao, dễ xin việc nhanh chóng “lên ngôi”.

Trong bối cảnh đó, việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực thuộc lĩnh vực Văn học đứng trước yêu cầu phải tự làm mới mình, tìm kiếm hướng đi phù hợp với xã hội hiện đại. Tại Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN, Khoa Văn học đang từng bước thay đổi để phù hợp xu thế mới. “Lấy hàn lâm là nền tảng, lấy hiện đại là xu thế”, triết lý ấy đang giúp chương trình đào tạo mở rộng sang ứng dụng, liên ngành. Những học phần truyền thống như lý luận, lịch sử văn học… được làm mới và kết nối với các môn học về văn hóa đại chúng, phê bình nghệ thuật, chuyển thể văn học – điện ảnh, biên kịch…

Một dấu hiệu “mở” là sự ra đời của chương trình đào tạo Điện ảnh và Nghệ thuật đại chúng. Sinh viên được học lý thuyết điện ảnh, viết kịch bản, thực hành quay dựng, tổ chức sự kiện trong không gian sáng tạo ngay tại trường. Cùng tinh thần đó, Khoa Viết văn, Báo chí (Trường ĐH Văn Hóa Hà Nội) cũng chú trọng xây dựng môi trường đào tạo mang tính mở. Trong đó, với ngành Sáng tác văn học (STVH) vốn có vai trò đặc thù, đang hướng tới mục tiêu đào tạo những người viết chuyên nghiệp và có khả năng tương tác đa ngành, linh hoạt giữa STVH và các lĩnh vực báo chí, truyền thông, xuất bản, biên tập.

Theo các chuyên gia, đào tạo người học hôm nay không chỉ bó hẹp trong giảng đường mà mở rộng ra không gian sống, không gian nghề nghiệp. Tại một số cơ sở đào tạo, sinh viên ngành Văn đang được tạo điều kiện tham gia các mô hình trải nghiệm như CLB Điện ảnh, CLB Folklore, Đêm kịch khoa Văn… Có thể thấy, chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa và khuyến khích sáng tạo nội dung đang mở ra cơ hội lớn cho các ngành học về Văn học, Hán Nôm, Viết văn… Câu hỏi quan trọng hiện nay không chỉ là “Học Văn để làm gì?” mà còn “Học Văn như thế nào để có thể tạo ra giá trị?”.

Sau hơn một năm ra trường, chị Trần Thùy Dung, cựu sinh viên Khoa Văn học bộc bạch: “Ngoài kiến thức chuyên môn, cần có thêm kỹ năng mềm như giao tiếp hiệu quả, soạn thảo văn bản… Đặc biệt là ngoại ngữ để tăng cơ hội nghề nghiệp”. Từng có thời gian, với năng khiếu, niềm đam mê và một lượng tri thức văn học nhất định, sau khi ra trường, sinh viên không dễ và không sớm tìm được việc làm. Nhưng hiện nay, các ngành Văn học và STVH đang cho thấy một “bản đồ nghề nghiệp” mới được định hình với nhiều vị trí năng động trong xã hội.

Từ những nhóm nghề “truyền thống” như: dạy phổ thông, giảng dạy ĐH, cao đẳng, biên tập sách, nghiên cứu, sáng tác văn chương… đến nhóm ngành “hiện đại” hơn: viết kịch bản, sản xuất nội dung, viết sáng tạo, lên kịch bản cho các hoạt động truyền thông, các chương trình, sự kiện… Tại Khoa Văn học, với quan điểm “Kiến thức cơ bản – Tư duy độc lập – Chủ động thích nghi” các nhà quản lý và giảng viên đang hướng tới thế hệ người học năng động, hội nhập, kiến thức nền tảng vững vàng.

Giúp trẻ thoát khỏi “sống ảo”: Sự hợp tác của gia đình và xã hội

Linh — Fri, 01 Aug 2025 05:13:08 +0000

Trong thời đại hiện nay, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của giới trẻ, đặc biệt là ở trẻ em trong độ tuổi dậy thì. Tuy nhiên, hiện tượng “sống ảo” – tức là việc thể hiện một hình ảnh lý tưởng hóa bản thân trên mạng xã hội – đang dần trở thành một vấn đề ảnh hưởng đến tâm lý và sự phát triển của các em.

“Sống ảo” thường được hiểu là việc người dùng mạng xã hội tạo ra những hình ảnh, câu chuyện mà không phản ánh đúng cuộc sống thực tế của mình. Ở tuổi dậy thì, khi sự tự tin và bản sắc cá nhân đang hình thành, việc “sống ảo” có thể dễ dàng trở thành một cách để tìm kiếm sự công nhận và chấp thuận từ bạn bè. Khi trẻ em cảm thấy cần phải duy trì hình ảnh hoàn hảo trên mạng, áp lực này có thể dẫn đến lo âu, trầm cảm, và cảm giác không đủ tốt.

Việc quá chú trọng vào “sống ảo” có thể khiến trẻ đánh mất khả năng thưởng thức những khoảnh khắc thực tại, dẫn đến sự cô lập và thiếu sự kết nối với gia đình. Tình trạng “sống ảo” ở trẻ em có thể dẫn đến nhiều hệ lụy. Nhiều trẻ đắm chìm trong việc tạo dựng hình ảnh đẹp, tìm kiếm lượt “thích” và đánh giá của người lạ, điều này ảnh hưởng đến nhận thức, hành vi như thế nào?

Mong muốn thể hiện bản thân là một trong những nhu cầu chính đáng của con người, miễn là không gây ra hậu quả hay xuất phát từ động cơ không lành mạnh. Tuy nhiên, nếu lâu dần trẻ đắm chìm trong việc tạo dựng hình ảnh đẹp, có xu hướng “sống ảo” không còn là chính mình, khiến trẻ sinh ra nhận thức không phù hợp với độ tuổi, tăng nguy cơ đánh mất đạo đức về tính chân thật, dần trở nên “nghiện”, dần quyết định cuộc sống bằng các lượt “thích”, bình luận từ người khác.

Có nhận định cho rằng, trẻ sống ảo thường thiếu khả năng thích nghi và dễ rơi vào khủng hoảng khi bị “văng” khỏi vùng an toàn ảo tưởng. Điều này có thể xảy ra bởi vì trẻ đã định hình giá trị bản thân, hay tư duy của mình từ những trải nghiệm trong thế giới ảo, mà không thực sự trải qua những thử thách và thành công trong cuộc sống thực.

Trẻ sống quá nhiều trong thế giới ảo có thể ảnh hưởng đến những giá trị và mục tiêu cá nhân trong tương lai ra sao? Khi sống trong một môi trường mà sự thành công và hạnh phúc được định hình bởi những lượt thích, bình luận và thành tích ảo, trẻ trở nên mơ hồ về những điều thực sự quan trọng trong cuộc sống. Do đó, trẻ không có đủ thời gian và năng lượng để đầu tư, cố gắng trong cuộc sống thật. Những cơ hội để phát triển kỹ năng, xây dựng mối quan hệ và trải nghiệm thực tế bị bỏ lỡ.

Để giúp trẻ tạo ra sự kết nối sâu sắc hơn với gia đình, bạn bè ngoài đời thực, thay vì chỉ thông qua mạng xã hội, bố mẹ cần có vai trò quan trọng. Một vấn đề phổ biến ngày nay là chính bố mẹ cũng dễ bị chìm trong thế giới ảo, tìm kiếm lượt thích, bình luận và đánh giá hình ảnh. Vì vậy, để tạo ra sự kết nối sâu sắc giữa trẻ với gia đình và bạn bè ngoài đời thực, bố mẹ cần đảm bảo những điều sau: Cho trẻ thấy cuộc sống thực vui vẻ, nhiều trải nghiệm; Có người hướng dẫn trẻ trong cuộc sống; Dành thời gian đồng hành cùng con; Làm gương tốt cho trẻ; Dạy trẻ hiểu giá trị cuộc sống thật xinh đẹp, thú vị.

Chuyên gia tâm lý: Trẻ nghiện mạng xã hội, bố mẹ kéo con ra thế giới ảo nhanh bằng 5 điều đơn giản – 7

Khi bố mẹ làm tốt những điều này, trẻ sẽ dần nhận ra rằng cuộc sống thật đẹp, thú vị và đầy cơ hội. Điều này giúp trẻ tự tin bước ra thế giới và đối mặt với những thách thức thực tế.

Rà soát tổ chức tự xưng ‘nhà trường’ để tránh gây nhầm lẫn

Linh — Mon, 21 Jul 2025 08:07:57 +0000

Các chuyên gia giáo dục lên tiếng về việc các tổ chức không phải là cơ sở giáo dục nhưng tự xưng là ‘nhà trường’ gây nhầm lẫn cho người học. Điều này đã làm dấy lên mối quan ngại về sự hỗn loạn danh xưng trường học và sự cần thiết phải có quy định cụ thể hơn trong việc đặt tên gọi có gắn chữ ‘trường’.

Phó Giáo sư Nguyễn Võ Kỳ Anh – nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục thể chất (nay là Vụ Học sinh, sinh viên), Bộ Giáo dục và Đào tạo. Ảnh: NVCC

Đại biểu Quốc hội, Tiến sĩ Trịnh Thị Tú Anh – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng, nhấn mạnh rằng cơ quan quản lý cần có quy định chặt chẽ hơn trong việc đặt tên gọi của các tổ chức. Nếu vẫn để tồn tại hình thức đặt tên có chữ ‘trường’ dù tổ chức đó không phải là cơ sở giáo dục sẽ gây ra tình trạng hỗn loạn danh xưng trường học. Theo bà, chỉ tính riêng với hệ thống mạng lưới trường học chính thống hiện đang hoạt động trong nước cũng là một con số rất lớn, khiến người có nhu cầu tìm hiểu khó có thể điểm mặt hết được tên các trường.

Phó Giáo sư Trần Hậu – Uỷ viên Hội đồng tư vấn về Khoa học – giáo dục và Môi trường (nay là Hội đồng tư vấn về Khoa học công nghệ và Chuyển đổi số) thuộc Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Ảnh: NVCC

Cùng quan điểm về vấn đề này, Phó Giáo sư Trần Hậu – Uỷ viên Hội đồng tư vấn về Khoa học – giáo dục và Môi trường thuộc Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc các tổ chức không phải là cơ sở giáo dục nhưng tự xưng là ‘nhà trường’ gây ảnh hưởng lớn đến uy tín của các trường học chính thống đã được cấp phép và tuân thủ theo pháp luật. Ông đưa ra lời khuyên rằng những đối tượng có nhu cầu tìm hiểu để thi và cấp chứng chỉ nên tìm đến những cơ sở có sự công khai, rõ ràng về pháp nhân của họ.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Võ Kỳ Anh – nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục thể chất, cho rằng giáo dục là một ngành nghề kinh doanh có điều kiện, vì thế, các cơ sở giáo dục chính thống phải có quyết định thành lập, giấy phép hoạt động và chỉ khi đó mới được phép sử dụng tên gọi như ‘trường’, ‘học viện’, ‘viện đào tạo’ trong tên gọi chính thức. Bà cũng nhấn mạnh rằng việc báo chí nêu ra các trường hợp về tổ chức tự xưng ‘nhà trường’ là cần thiết để giúp người dân có cái nhìn tổng quan hơn khi có nhu cầu tìm hiểu.

Để tránh việc hỗn loạn danh xưng trường học như hiện nay, các cơ quan quản lý giáo dục cũng nên có sự rà soát và chấn chỉnh với các tổ chức tự xưng ‘nhà trường’. Đồng thời, việc điều chỉnh, bổ sung các quy định để khống chế, kiểm soát các tổ chức, đơn vị có cách đặt tên rõ ràng, phân định rõ với các cơ sở giáo dục chính thống là điều cần được các cơ quan quản lý lưu tâm.

Các chuyên gia hy vọng rằng với sự vào cuộc của các cơ quan quản lý, tình trạng hỗn loạn danh xưng trường học sẽ được giải quyết, giúp người học có thể dễ dàng phân biệt và tìm kiếm thông tin về các cơ sở giáo dục chính thống. Điều này cũng sẽ giúp bảo vệ uy tín của các trường học chính thống và đảm bảo quyền lợi của người học.

Trong bối cảnh hiện nay, người dân cũng nên có sự cân nhắc kỹ lưỡng khi đóng tiền để tham gia thi và lấy chứng chỉ. Họ nên tìm hiểu kỹ về pháp nhân của tổ chức và xác thực về việc tổ chức đó có phải là cơ sở giáo dục chính thống hay không để tránh vướng vào những phiền hà về pháp lý sau này.