Thái Lan đang đẩy mạnh việc triển khai một hệ thống phòng không tiên tiến, với mục tiêu tăng cường năng lực quốc phòng và đảm bảo an ninh cho quốc gia. Sự phát triển này đã thu hút sự quan tâm đáng kể từ cộng đồng quốc tế, bởi nó không chỉ phản ánh nỗ lực hiện đại hóa quân đội của Thái Lan mà còn thể hiện chiến lược của nước này trong việc nâng cao khả năng phòng thủ trước các mối đe dọa từ trên không.

Quân đội Hoàng gia Thái Lan đang tập trung vào việc triển khai hệ thống tên lửa phòng không tầm ngắn VL MICA, một công nghệ tiên tiến được phát triển để bảo vệ không gian lãnh thổ và các tài sản chiến lược quan trọng của Thái Lan. Hệ thống VL MICA được thiết kế để hoạt động hiệu quả trong môi trường tác chiến điện tử phức tạp, cho phép tiêu diệt các mục tiêu bay ở khoảng cách ngắn một cách chính xác. Điều này không chỉ giúp tăng cường khả năng phòng thủ của Thái Lan mà còn thể hiện sự đầu tư vào công nghệ quốc phòng hiện đại.

Quyết định chọn công nghệ châu Âu cho hệ thống phòng không của Thái Lan có thể xuất phát từ nhiều yếu tố chiến lược. Châu Âu đã khẳng định vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực công nghệ quốc phòng, với các quốc gia như Pháp, Đức và Italy đang ở vị trí tiên phong trong việc phát triển và sản xuất các hệ thống phòng không tiên tiến. Các giải pháp từ châu Âu không chỉ đáp ứng yêu cầu kỹ thuật cao mà còn thường đi kèm với các chương trình chuyển giao công nghệ, hỗ trợ kỹ thuật và hợp tác dài hạn. Điều này giúp Thái Lan không chỉ nâng cấp năng lực quốc phòng mà còn tự chủ trong việc bảo trì và nâng cấp hệ thống trong tương lai.

Ngoài ra, hợp tác với châu Âu cũng cho phép Thái Lan đa dạng hóa nguồn cung cấp vũ khí, giảm sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp truyền thống và tăng cường quan hệ đối tác chiến lược với các nước châu Âu. Việc này có thể góp phần tăng cường vị thế quốc tế của Thái Lan và mở ra các cơ hội hợp tác mới trong lĩnh vực quốc phòng cũng như các lĩnh vực khác. Thông qua việc tăng cường hợp tác quốc tế, Thái Lan có thể tiếp cận được với các công nghệ tiên tiến, đồng thời tăng cường sự hiện diện và ảnh hưởng của mình trên trường quốc tế.

Như vậy, việc Thái Lan tăng tốc triển khai hệ thống phòng không tiên tiến không chỉ thể hiện nỗ lực nâng cấp năng lực quốc phòng của quốc gia này mà còn phản ánh chiến lược dài hạn trong việc đảm bảo an ninh và tăng cường vị thế quốc tế. Việc hợp tác với các đối tác châu Âu trong lĩnh vực này có thể mang lại nhiều lợi ích, từ nâng cao khả năng phòng thủ đến tăng cường quan hệ đối tác chiến lược và chuyển giao công nghệ.

Trong cuộc xung đột với Ukraine, Nga đã thực hiện một sự chuyển đổi đáng kể trong chiến lược sử dụng máy bay không người lái (UAV). Ban đầu, nước này chủ yếu sử dụng UAV Shahed do Iran sản xuất, nhưng sau đó đã tự phát triển phiên bản cải tiến Geran với nhiều tính năng nguy hiểm hơn.

Quá trình cải tiến UAV của Nga bắt đầu từ năm 2022, khi Moscow triển khai UAV Shahed-131 và Shahed-136 do Iran sản xuất để tấn công các mục tiêu ở Ukraine. Tuy nhiên, đến năm 2023, Nga đã chuyển sang sản xuất các phiên bản UAV cải tiến của mình là Geran-1 và Geran-2, với hình dáng tương tự như UAV của Iran.

UAV Geran có khả năng bay xa khoảng 2.500km và đạt tốc độ 180 km/h. Các chuyên gia cho rằng, Nga đã thực hiện nhiều cải tiến để tăng cường sức hủy diệt của các UAV, bao gồm nâng cấp hệ thống dẫn đường và tăng sức công phá của đầu đạn.

Một trong những nâng cấp quan trọng của UAV Geran là hệ thống dẫn đường. Các phiên bản UAV đầu tiên sử dụng ăng-ten mẫu thu có kiểm soát (CRPA) 4 phần tử kết hợp với hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh (GNSS). Tuy nhiên, khi năng lực tác chiến điện tử của Ukraine trở nên hiệu quả hơn, Nga đã trang bị cho các mẫu UAV mới ăng-ten CRPA 8 hoặc 16 phần tử kết hợp hệ thống Kometa.

Ngoài ra, các phiên bản mới hơn của UAV Geran còn được trang bị bộ phát vô tuyến để điều khiển từ xa hoặc các modem 3G/LTE kết nối với mạng di động địa phương, tăng khả năng dự phòng dẫn đường và cho phép truyền dữ liệu đo từ xa và qua video.

Bên cạnh những cải tiến về UAV tấn công, Nga còn đẩy mạnh việc sử dụng UAV mồi nhử. Vào năm 2024, Moscow bắt đầu áp dụng rộng rãi chiến thuật mới nhằm áp đảo hệ thống phòng không Ukraine bằng cách phóng các UAV mồi nhử tầm xa như Parodya và Gerbera.

Các UAV mồi nhử có giá khoảng 10.000 USD/chiếc, rẻ hơn UAV Geran tới 10 lần. Chúng thường được chế tạo từ nhựa và gỗ dán giá rẻ cũng như nặng chưa đến 20kg. Tầm hoạt động của UAV mồi nhử cũng ngắn hơn, vào khoảng 600km.

Chuyên gia Jacob Parakilas tại tổ chức RAND châu Âu ở Cambridge nhận định, Gerbera là UAV mồi nhử hiệu quả nhờ chi phí rẻ, thiết kế đơn giản, nhưng lại bay theo các tuyến đường tương tự cũng như tạo ra những tín hiệu điện tử và radar tương tự như một UAV tấn công.

Tuy nhiên, mối đe dọa từ UAV Nga đối với Ukraine có thể sớm gia tăng, khi Moscow tăng cường sản xuất tại các trung tâm chính ở Yelabuga và Izhevsk. Nga đang cho xuất xưởng hơn 5.000 UAV tầm xa mỗi tháng, bao gồm UAV tấn công kiểu Shahed và UAV mồi nhử.

Tờ Forbes trích dẫn thông tin tình báo quân sự của Ukraine cho hay, tính đến tháng 5, sản lượng của Nga vào khoảng 2.700 UAV tấn công Geran và 2.500 UAV mồi nhử Gerbera mỗi tháng. Các con số này đánh dấu mức tăng gần gấp 5 lần kể từ mùa hè năm 2024.

Theo báo cáo hồi tháng 2 của Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Nga đã và đang phát triển mẫu UAV Geran 3 có tốc độ bay nhanh hơn nhờ thay thế động cơ piston bằng động cơ phản lực.

Chuyên gia quân sự Parakilas cho rằng, UAV Geran 3 cũng có thể được nâng cấp hệ thống điện tử bền bỉ hơn và liên kết dữ liệu hai chiều, từ đó cho phép người vận hành phản ứng theo thời gian thực và tấn công các mục tiêu di động.

Tuy nhiên, ông Parakilas nhấn mạnh, những bước nâng cấp như trên sẽ gây tốn kém. Đồng quan điểm, nhà phân tích quốc phòng David Sharp tại Israel cho hay, ứng dụng nhiều cải tiến sẽ khiến chi phí sản xuất UAV trở nên đắt đỏ hơn và từ đó ảnh hưởng đến việc sản xuất hàng loạt.

Đêm 15-16/7, Nga đã thực hiện một cuộc không kích quy mô lớn vào Ukraine, sử dụng 400 máy bay không người lái cảm tử loại Shahed và nhiều loại UAV đánh lạc hướng khác. Cuộc tấn công này đã gây ra những thiệt hại đáng kể và đặt ra thách thức lớn cho lực lượng phòng không Ukraine.

Theo thông tin từ Bộ Tư lệnh Không quân Ukraine, lực lượng phòng không nước này đã bắn hạ 198 UAV của Nga và vô hiệu hóa 145 UAV khác bằng tác chiến điện tử. Tuy nhiên, vẫn có 57 UAV và một tên lửa đạn đạo Iskander-M đánh trúng 12 mục tiêu trên lãnh thổ Ukraine, với các mảnh vỡ rơi ở ít nhất 2 địa điểm khác.

Cuộc tấn công của Nga bắt đầu từ việc phóng tên lửa đạn đạo Iskander-M từ bán đảo Crimea, cùng 400 UAV cảm tử Shahed và thiết bị bay không người lái mồi nhử từ các khu vực như Shatalovo, Bryansk, Kursk, Millerovo, Primorsko-Akhtarsk và Chauda (Crimea). Các thành phố Kryvyi Rih, Kharkiv và Vinnytsia là mục tiêu chính của cuộc tấn công.

Trong khi đó, truyền thông Nga đưa tin lực lượng nước này đã kiểm soát khu định cư Novokhatske tại Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng (DPR), đánh dấu bước tiến mới nhất trong chiến dịch quân sự của Nga tại khu vực phía Đông Ukraine. Thông tin này vẫn chưa được xác minh độc lập, nhưng nếu đúng, đây sẽ là một bước tiến quan trọng trong chiến lược quân sự của Nga.

Về vấn đề viện trợ vũ khí cho Ukraine, Điện Kremlin đã lên tiếng về phát biểu gần đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Theo đó, ông Trump dường như có những phát biểu mơ hồ về việc viện trợ vũ khí cho Ukraine trong tương lai. Điện Kremlin cho biết họ không chắc chắn liệu phát biểu của ông Trump có đồng nghĩa với việc Kiev sẽ nhận được ít viện trợ vũ khí hơn hay không.

Các diễn biến gần đây cho thấy tình hình xung đột tại Ukraine vẫn còn phức tạp và căng thẳng. Các bên liên quan cần tiếp tục duy trì đối thoại và tìm kiếm giải pháp hòa bình để chấm dứt xung đột và ổn định tình hình khu vực.