Huyết áp tâm trương cao trên 90mmHg: Dấu hiệu cảnh báo nguy cơ tim mạch

Huyết áp đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động tuần hoàn máu, giúp các cơ quan trong cơ thể hoạt động ổn định. Huyết áp bao gồm hai chỉ số: huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Trong đó, huyết áp tâm trương là áp lực trong mạch máu khi tim nghỉ giữa các nhịp đập. Khi huyết áp tâm trương cao trên 90mmHg có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe tim mạch.

Theo hướng dẫn của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ năm 2017, chỉ số tâm trương khi lớn hơn 80mmHg được xác định cao. Điều này có nghĩa là, với huyết áp tâm trương ở mức 90mmHg đã chính thức nằm trong ngưỡng tăng huyết áp. Nếu không được kiểm soát đúng cách, tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tim, mạch máu.

Khi chỉ số tâm thu đo được là bình thường, nhưng huyết áp tâm trương cao trên 90mmHg, người bệnh cần đặc biệt chú ý đến tình trạng sức khỏe của mình. Các chuyên gia y tế khuyến cáo rằng, ngay cả khi chỉ số huyết áp tâm thu không cao, nhưng nếu huyết áp tâm trương tăng cao, vẫn có thể dẫn đến các biến chứng tim mạch nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.

Để phòng tránh và kiểm soát tình trạng huyết áp tâm trương cao, người bệnh nên duy trì lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống cân đối, tập thể dục thường xuyên và giảm thiểu stress. Ngoài ra, việc theo dõi và kiểm tra huyết áp thường xuyên cũng là một phần quan trọng trong việc quản lý sức khỏe tim mạch.

Để biết thêm thông tin về quản lý huyết áp và sức khỏe tim mạch, bạn có thể tham khảo các nguồn thông tin đáng tin cậy từ các tổ chức y tế uy tín như Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ hoặc Tổ chức Y tế Thế giới.

Thời gian gần đây, hàng loạt trường hợp tử vong đột ngột do đột quỵ và các bệnh lý tim mạch đã gây ra nhiều tiếc thương cho gia đình và bạn bè. Mới đây nhất, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT, nguyên Chủ tịch FPT Software Hoàng Nam Tiến đã ra đi ở tuổi 56 vì đột quỵ và ngừng tim. Trước đó, nhà quay phim Vương Khánh Trần Linh cũng qua đời ở tuổi 43 do nhồi máu cơ tim cấp. Ca sĩ Hà Lan Phương mất đột ngột vì nhồi máu cơ tim và tắc nghẽn động mạch khi mới 48 tuổi. Nghệ sĩ Chí Tài cũng qua đời vì đột quỵ não năm 2020, khi ông 62 tuổi. Những trường hợp này là lời cảnh báo về nguy cơ đột quỵ và các bệnh lý tim mạch đang ngày càng gia tăng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các báo cáo nghiên cứu quốc tế, bệnh mạch vành (Ischemic Heart Disease – IHD) chiếm khoảng 15,85% tổng số ca tử vong toàn cầu, trong khi đột quỵ (Stroke) chiếm khoảng 10,91%. Đặc biệt, nguy cơ tử vong do những bệnh này tăng dần theo độ tuổi, nhưng cũng không hiếm gặp ở người trẻ nếu có yếu tố nguy cơ tiềm ẩn.

Mạch máu là hệ thống vận tải sống còn, mang máu giàu oxy và dưỡng chất đến não, tim, thận và các cơ quan. Khi xảy ra đột quỵ hoặc ngừng tim, máu ngừng chảy đến não chỉ trong vài phút sẽ khiến hàng triệu tế bào thần kinh chết đi. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) cho biết mỗi phút trì hoãn điều trị trong đột quỵ thiếu máu, khoảng 1,9 triệu neuron não bị mất. Sau mỗi giờ không được can thiệp, não mất khoảng 120 triệu neuron và 830 tỷ synapse, tương đương với 3,6 năm lão hóa não.

Vậy làm thế nào để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ và các bệnh tim mạch? Các chuyên gia y tế đã chỉ ra một số yếu tố ảnh hưởng xấu đến sức khỏe mạch máu như huyết áp cao, rối loạn mỡ máu, hút thuốc, uống rượu thường xuyên, stress kéo dài, ít vận động và di truyền. Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe mạch máu, chúng ta cần thực hiện các biện pháp sau:

– Ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn giàu rau xanh, trái cây, hạt nguyên cám, cá béo, sử dụng dầu olive, dầu từ quả bơ hay các loại chất béo không bão hòa đơn. Hạn chế ăn thực phẩm quá mặn, quá ngọt, thịt đỏ và thức ăn chiên rán.

– Vận động đều đặn: Tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần để giảm huyết áp, cải thiện lưu thông máu và duy trì độ đàn hồi của thành mạch.

– Tránh hoàn toàn thuốc lá và khói thuốc: Hút thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc đều làm co thắt mạch máu và phá hủy lớp nội mạc, làm tăng nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim.

– Quản lý stress: Stress mãn tính kích thích tiết hormone cortisol, dẫn đến viêm, tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu. Các biện pháp đơn giản như thiền định, yoga, hít thở sâu, ngủ đủ giấc và dành thời gian thư giãn ngoài thiên nhiên có thể giúp cân bằng lại hệ thần kinh và bảo vệ thành mạch.

– Theo dõi thường xuyên các chỉ số nguy cơ: Để duy trì sức khỏe mạch máu lâu dài, cần thường xuyên kiểm tra và giữ các chỉ số ở mức lý tưởng, bao gồm huyết áp, LDL cholesterol, đường huyết lúc đói và chỉ số BMI.

Nhìn chung, trong nhịp sống hiện đại, con người thường ít dành thời gian chăm sóc bản thân. Vì vậy, mỗi người hãy chú ý đến sức khỏe của mình, thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ mạch máu và ngăn ngừa các bệnh lý tim mạch.

Rối loạn mỡ máu là tình trạng bất thường của các chỉ số lipid máu, bao gồm mức cholesterol toàn phần cao, LDL-C (cholesterol xấu) cao, triglycerides cao, hoặc HDL-C (cholesterol tốt) thấp. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh lý tim mạch và rối loạn chuyển hóa.

Nguyên nhân chính gây ra rối loạn mỡ máu

Các chuyên gia y tế cho biết, đa số các trường hợp rối loạn chuyển hóa lipid máu là do chế độ ăn không lành mạnh, thói quen tĩnh tại (ít vận động) và nguyên nhân thứ phát do thừa cân, béo phì, các bệnh lý rối loạn chuyển hóa. Chế độ ăn không lành mạnh là một trong những nguyên nhân chính gây ra rối loạn mỡ máu. Người Việt Nam có xu hướng ăn nhiều thịt và mỡ động vật nhưng ít rau xanh và hoa quả. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh thừa cân béo phì, tăng huyết áp, đái tháo đường, gút, rối loạn mỡ máu.

Đặc biệt, thói quen tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa, trans-fat, thực phẩm siêu chế biến sẵn, đường tự do đang gia tăng ở người trẻ, dẫn đến tỷ lệ mắc các bệnh rối loạn lipid máu cũng gặp nhiều hơn ở người trẻ. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ thiếu vận động thể chất trên toàn cầu vẫn ở mức đáng báo động, với 31% người trưởng thành không tham gia vận động thể chất đủ. Dự báo tỷ lệ này có thể tăng đến 35% vào năm 2030. Tại Việt Nam, khoảng 25% người trưởng thành không tham gia vận động đủ.

Chế độ dinh dưỡng trong kiểm soát và điều trị bệnh lý rối loạn mỡ máu

Để kiểm soát và điều trị bệnh lý rối loạn mỡ máu, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng. Hướng dẫn về chẩn đoán và điều trị rối loạn lipid máu của Bộ Y tế khuyến cáo chế độ ăn nên giảm chất béo bão hòa xuống dưới 7-10% tổng năng lượng trong ngày, hạn chế tối đa hoặc loại bỏ hoàn toàn chất béo chuyển hóa (trans-fat) có trong đồ chiên rán nhiều lần, thực phẩm chế biến sẵn và bánh kẹo công nghiệp.

Nên tăng cường sử dụng chất béo không bão hòa, đặc biệt là omega-3 từ cá béo, và tăng lượng chất xơ, đặc biệt là chất xơ hòa tan. Người bị rối loạn lipid máu cũng nên hạn chế cholesterol dưới 200-300 mg/ngày, tránh ăn nhiều lòng đỏ trứng, nội tạng động vật và thịt đỏ nhiều mỡ.

Ngoài ra, nên hạn chế đường tự do và rượu bia, nhất là khi có tăng triglyceride, đồng thời giảm lượng muối ăn xuống dưới 5g mỗi ngày. Chế độ ăn nên ưu tiên các loại ngũ cốc nguyên cám, rau củ và trái cây tươi ít ngọt, cá biển, đậu nành và sản phẩm từ đậu, cùng với các loại hạt không tẩm muối hay đường.

Lời khuyên để kiểm soát nguy cơ mỡ máu

Tóm lại, để kiểm soát nguy cơ mỡ máu, chúng ta nên thay đổi thói quen hàng ngày bằng cách áp dụng chế độ ăn lành mạnh, tăng cường hoạt động thể lực và hạn chế các thực phẩm không tốt cho sức khỏe tim mạch. Điều này sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch và rối loạn chuyển hóa, cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống.

Huyết áp cao được coi là ‘kẻ giết người thầm lặng’ do làm tăng nguy cơ đột quỵ, tim mạch và bệnh thận. Đây là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt. Mặc dù giảm muối là một biện pháp thường được khuyên để kiểm soát huyết áp, nhưng theo bác sĩ Shirley Koeh, chuyên gia y học chức năng tại Malaysia, việc này chỉ giải quyết một nửa vấn đề.

Bác sĩ Koeh cho rằng bổ sung kali vào chế độ ăn uống cũng quan trọng không kém. Kali có vai trò quan trọng trong việc giãn mạch máu và hỗ trợ cơ thể thải natri, yếu tố làm tăng huyết áp. Khi cơ thể nạp đủ kali, không chỉ giúp giảm gánh nặng cho tim mạch mà còn giảm nguy cơ tử vong do các bệnh liên quan đến tim. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc bổ sung kali trong chế độ ăn uống hàng ngày để kiểm soát huyết áp hiệu quả.

Về vấn đề này, bác sĩ Koeh khuyến khích tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu kali như bơ, rau bina, chuối, nấm, đậu và đậu lăng. Những thực phẩm này không chỉ cung cấp kali mà còn giàu chất dinh dưỡng khác hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Ngoài ra, nước ép cần tây và chiết xuất củ dền cũng hỗ trợ hạ huyết áp nhờ chứa kali và nitrat tự nhiên giúp giãn mạch máu.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nước ép củ dền có thể làm giảm huyết áp tâm thu hiệu quả trong vòng 90 ngày. Điều này cho thấy tiềm năng của nước ép củ dền như một biện pháp hỗ trợ điều trị huyết áp cao. Tuy nhiên, vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để khẳng định hiệu quả và độ an toàn của nước ép củ dền đối với sức khỏe.

Tóm lại, kiểm soát huyết áp cao đòi hỏi một cách tiếp cận toàn diện, bao gồm giảm muối và bổ sung kali. Tăng cường ăn các thực phẩm giàu kali và sử dụng nước ép cần tây, chiết xuất củ dền có thể hỗ trợ hạ huyết áp và cải thiện sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào trong chế độ ăn uống hoặc sử dụng sản phẩm hỗ trợ, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.