Trong thế giới ẩm thực hiện đại, thuật ngữ ‘siêu thực phẩm’ đã trở thành một từ khóa phổ biến, gợi lên hình ảnh về những thực phẩm giàu dinh dưỡng và mang lại lợi ích sức khỏe vượt trội. Tuy nhiên, liệu có định nghĩa chính thức nào về ‘siêu thực phẩm’ hay không, và làm thế nào để chúng ta hiểu rõ về lợi ích thực sự của những thực phẩm này?

Theo định nghĩa của Merriam Webster, siêu thực phẩm là loại thực phẩm giàu các hợp chất như chất chống oxy hóa, chất xơ, hoặc axit béo, được coi là có lợi cho sức khỏe con người. Về mặt khoa học, không có định nghĩa chính thức nào về thực phẩm siêu tốt, nhưng có thể hiểu rằng đó là loại thực phẩm cung cấp hàm lượng cao các chất dinh dưỡng mong muốn, liên quan đến việc thúc đẩy sức khỏe cá nhân và phòng ngừa bệnh tật.

Quan niệm về siêu thực phẩm dường như phù hợp hơn với việc nhấn mạnh mong muốn duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu trái cây, rau quả, thịt nạc và ngũ cốc nguyên hạt. Việc lựa chọn những thực phẩm này có thể mang lại lợi ích bổ sung cho chế độ ăn uống lành mạnh, nhưng sự đa dạng và điều độ cũng quan trọng không kém đối với nhu cầu ăn uống của chúng ta.

Lịch sử của thuật ngữ ‘siêu thực phẩm’ bắt đầu từ đầu thế kỷ 20, khi The United Fruit Company sử dụng nó để quảng bá tính thực tế của chuối như một nguồn dinh dưỡng hàng ngày rẻ tiền, dễ tiêu hóa. Chuối đã trở thành một ví dụ điển hình về siêu thực phẩm, với nhiều công dụng như thêm vào ngũ cốc, ăn một quả vào bữa trưa, hoặc thêm vào salad hoặc chiên cho bữa tối.

Tuy nhiên, khi sự phổ biến của loại trái cây này bắt đầu lan rộng, thì biệt danh của nó cũng vậy. Trong một thời gian, các bác sĩ đã khuyến khích chuối như một phương tiện để chống lại một số bệnh, bao gồm bệnh celiac và bệnh tiểu đường.

Mặc dù khoa học ủng hộ lợi ích sức khỏe của một số loại thực phẩm, nâng chúng lên tầm siêu thực phẩm, nhưng rõ ràng thuật ngữ này hữu ích hơn cho giá trị tiếp thị của nó so với việc cung cấp dinh dưỡng tối ưu. Điều này trở nên có vấn đề khi mọi người tập trung vào việc tiếp thị thay vì giá trị dinh dưỡng thực tế của loại thực phẩm cụ thể.

Vì vậy, để có một chế độ ăn uống lành mạnh, chúng ta cần tập trung vào sự đa dạng và điều độ trong việc lựa chọn thực phẩm. Đa dạng không chỉ ở các loại thực phẩm chúng ta ăn, mà còn ở các vitamin và khoáng chất thiết yếu mà cơ thể chúng ta cần, và điều độ trong việc tiêu thụ một loại thực phẩm cụ thể. Siêu thực phẩm có thể mang lại lợi ích bổ sung, nhưng không nên bỏ qua những nguyên tắc cơ bản của một chế độ ăn uống cân đối.

Để tìm hiểu thêm về các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe, bạn có thể tham khảo định nghĩa của Merriam Webster về siêu thực phẩm. Ngoài ra, bạn cũng có thể đọc thêm về các nghiên cứu khoa học về lợi ích sức khỏe của các loại thực phẩm tại Healthline.

Ăn ngô thay cơm vào bữa sáng – Liệu có nên duy trì lâu dài?

Gần đây, nhiều người đã lựa chọn ăn ngô luộc vào bữa sáng như một cách để giảm cân hoặc đơn giản vì tiện lợi. Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng đã đưa ra khuyến cáo rằng việc duy trì thói quen này lâu dài có thể gây mất cân bằng dinh dưỡng.

Ngô từng là loại lương thực phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt trong giai đoạn kinh tế khó khăn. Tuy nhiên, ngày nay, ngô không còn được sử dụng thay cơm trong bữa ăn chính nhưng vẫn xuất hiện phổ biến trong các món ăn gia đình. Theo bảng thành phần thực phẩm Việt Nam, 100 gam ngô cung cấp khoảng 196 kcal, thấp hơn nhiều so với 344 kcal trong 100 gam gạo tẻ xát máy.

Tuy nhiên, vấn đề nằm ở cách ăn. TS. Từ Ngữ, Tổng thư ký Hội Dinh dưỡng Việt Nam, cho biết người ăn ngô luộc vào buổi sáng thường không kết hợp thêm thịt, cá, trứng hay rau xanh, những nhóm thực phẩm thiết yếu mà cơm trắng thường đi kèm. Về mặt dinh dưỡng, điều này có thể khiến bữa sáng thiếu hụt protein và vi chất, ảnh hưởng tới sức khỏe lâu dài.

Ông nhấn mạnh: ‘Xét trên phương diện khoa học và thực hành dinh dưỡng, ăn cơm trắng cùng thức ăn đầy đủ nhóm chất vẫn tốt hơn ăn một bắp ngô đơn lẻ vào buổi sáng’. Dù vậy, ngô vẫn là thực phẩm giàu giá trị dinh dưỡng với protein, chất béo, đường và vitamin nhất định. Việc thay đổi thực đơn buổi sáng bằng ngô đôi khi vẫn mang lại lợi ích nếu biết cách kết hợp hợp lý.

Thay vì chỉ luộc ngô, chuyên gia khuyến nghị có thể chế biến thành các món đầy đủ dinh dưỡng hơn như súp ngô gà, canh ngô non nấu với thịt băm hoặc sườn, kết hợp củ quả để tăng lượng chất xơ và vitamin. Không nhất thiết phải ăn cơm mới đủ chất, nhưng cần bảo đảm bữa sáng có đầy đủ nhóm tinh bột, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.

Như vậy, việc ăn ngô thay cơm vào bữa sáng không phải là một lựa chọn tồi nếu biết cách kết hợp với các thực phẩm khác để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng. Tuy nhiên, nếu chỉ ăn ngô đơn lẻ trong thời gian dài, nó có thể gây ra những hậu quả tiêu cực cho sức khỏe.

Cuối cùng, các chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng, để có một bữa sáng đầy đủ và cân đối, chúng ta nên kết hợp nhiều loại thực phẩm khác nhau, bao gồm cả ngô, để cung cấp đủ năng lượng và chất dinh dưỡng cho cơ thể.