Trong thời gian qua, lực lượng công an và các cấp, ngành đã tích cực triển khai các hoạt động tuyên truyền, cảnh báo về những phương thức, thủ đoạn của các loại tội phạm, đặc biệt tập trung vào tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Theo đó, một báo cáo mới đây cho biết, trong 6 tháng đầu năm, đơn vị đã chủ động triển khai đồng bộ và quyết liệt các biện pháp nghiệp vụ quan trọng để đấu tranh, trấn áp hiệu quả tội phạm sử dụng công nghệ cao.

Một trong những kết quả nổi bật trong công tác này là lực lượng chức năng đã phát hiện và xử lý 11 trường hợp đăng tải thông tin xấu, độc hại. Những thông tin này đã bị kịp thời ngăn chặn nhằm tránh gây ra những hậu quả tiêu cực. Cụ thể, các hoạt động này đã lợi dụng không gian mạng để xâm phạm an ninh quốc gia và gây mất trật tự, an toàn xã hội. Điều này không chỉ thể hiện sự quyết liệt trong công tác quản lý an ninh mạng mà còn cho thấy nỗ lực bảo vệ không gian mạng an toàn, lành mạnh.

Bên cạnh đó, công tác sắp xếp tổ chức bộ máy theo đề án mới đã được triển khai nhanh chóng, đảm bảo hoạt động ổn định và hiệu quả trong toàn đơn vị. Sự sắp xếp này là một phần quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả công tác, đặc biệt trong bối cảnh tội phạm sử dụng công nghệ cao ngày càng diễn biến phức tạp.

Nhờ những kết quả tích cực đạt được trong 6 tháng đầu năm 2025, đơn vị đã có 4 lượt tập thể và 8 lượt cá nhân được các cấp khen thưởng. Sự công nhận này không chỉ là sự đánh giá cao về những nỗ lực của toàn lực lượng mà còn tạo động lực thi đua, quyết tâm cao trong việc thực hiện nhiệm vụ trong thời gian tới.

Để tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, từ nay đến cuối năm 2025, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao sẽ tiếp tục tăng cường nắm tình hình. Bên cạnh đó, đơn vị sẽ xác lập chuyên án và đấu tranh hiệu quả với các đường dây, ổ nhóm tội phạm sử dụng công nghệ cao. Những hoạt động này nhằm mục đích kìm hãm và đẩy lùi những hành vi phạm tội đang lợi dụng công nghệ cao để hoạt động.

Không chỉ tập trung vào công tác đấu tranh, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao cũng sẽ đẩy mạnh tuyên truyền về những thủ đoạn của các loại tội phạm. Các nội dung tuyên truyền sẽ tập trung vào các hình thức tội phạm như lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng, cho vay lãi nặng, đánh bạc qua mạng. Qua đó, nâng cao ý thức cảnh giác và phòng ngừa trong cộng đồng, tạo sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn dân trong phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao.

Một trường hợp mới đây đã xảy ra với chị N., 38 tuổi, ở Hà Nội, khi chị nhận được điện thoại từ một người tự xưng là nhân viên giao hàng. Người này thông báo rằng chị có một đơn hàng và yêu cầu chị chuyển khoản 10.000 đồng. Sau đó, đối tượng hướng dẫn chị hủy đăng ký hội viên giao hàng và chuyển khoản nhầm. Khi chị thao tác theo hướng dẫn, tài khoản của chị đã bị trừ 1,5 tỷ đồng.

Thủ đoạn trên là một hồi chuông cảnh báo về một loại tội phạm mạng đang tiến hóa rất nhanh, hoạt động có tổ chức, và len lỏi vào từng giao dịch thương mại điện tử. Thượng tá Đào Trung Hiếu, Tiến sĩ Tội phạm học, cho rằng điểm nguy hiểm nhất của chiêu lừa ‘shipper giả’ nằm ở chỗ các đối tượng không hành động theo những kịch bản cũ kỹ, sơ sài như trước đây, mà liên tục biến đổi cách tiếp cận, đánh thẳng vào tâm lý tin tưởng của người dùng.

Các đối tượng xấu luôn tìm cách bắt kịp hành vi mua sắm trực tuyến của người dân để giăng bẫy, từ giả danh nhân viên giao hàng đến giả mạo tổng đài chăm sóc khách hàng, gửi đường link tra cứu đơn hàng hay thậm chí giả dạng sàn thương mại điện tử. Điều khiến người bị hại dễ mắc lừa chính là việc dữ liệu đơn hàng, từ tên, địa chỉ, số điện thoại, đến giá trị món hàng, hoàn toàn trùng khớp với đơn thật mà họ đang chờ nhận.

Thượng tá Đào Trung Hiếu nhận định, nhiều người chủ quan nghĩ rằng vài chục nghìn đồng không đáng kể, nhưng thực chất, đó là cái bẫy mở cửa cho tội phạm công nghệ cao. Đường link hoặc mã QR mà đối tượng gửi tới thường chứa mã độc, cài vào điện thoại để chiếm quyền điều khiển ứng dụng ngân hàng. Hoặc nguy hiểm hơn, các trang web giả mạo yêu cầu nhập OTP, thực chất là hành vi ủy quyền vô tình cho kẻ gian rút toàn bộ tiền trong tài khoản.

Vấn nạn rò rỉ dữ liệu cá nhân là một vấn đề nghiêm trọng. Thông tin cá nhân của người dùng không còn an toàn như nhiều người tưởng. Dữ liệu bị rò rỉ từ 3 nguồn chính: Nội bộ các sàn thương mại điện tử hoặc đơn vị vận chuyển; các website và ứng dụng kém bảo mật nơi người dùng vô tình để lại thông tin; thị trường mua bán ‘data rác’ diễn ra công khai trên mạng xã hội.

Với vài trăm nghìn đồng, các nhóm lừa đảo có thể sở hữu hàng nghìn bộ dữ liệu chi tiết, từ đó dựng lên câu chuyện lừa đảo khớp tới 90-100% sự thật, khiến người nhận tin tưởng gần như tuyệt đối. Khi niềm tin bị khai thác làm công cụ gây án, mọi cảnh báo chung chung trở nên vô nghĩa nếu không có kỹ năng phòng vệ cụ thể.

Trước thực trạng này, Thượng tá Hiếu khuyến cáo người dùng cần cảnh giác và tự bảo vệ mình. Người dùng cần nhớ nguyên tắc cơ bản: Không chuyển tiền trước cho shipper lạ, không bấm vào đường link hoặc quét QR từ tin nhắn không rõ nguồn gốc, không cung cấp mã OTP hay mật khẩu ngân hàng cho bất kỳ ai. Hãy kiểm tra đơn hàng trực tiếp trên ứng dụng chính thức, ưu tiên thanh toán khi nhận hàng và bật bảo mật đa lớp cho tài khoản ngân hàng.

Tuy nhiên, Tiến sĩ Tội phạm học cũng chia sẻ về một vấn đề đáng lo hơn, là nhóm bị tội phạm nhắm đến nhiều nhất chính là học sinh, sinh viên và người trẻ tuổi, vốn thành thạo công nghệ nhưng thiếu kỹ năng kiểm chứng thông tin. Việc giáo dục kỹ năng tự vệ số cần được triển khai khẩn cấp, bài bản, như một môn học bắt buộc trong trường học và cộng đồng, để thế hệ trẻ có thể tự bảo vệ mình trước những kịch bản lừa đảo tinh vi ngày càng xuất hiện dày đặc.

Thời gian gần đây, hàng loạt vụ việc liên quan đến hành vi bắt cóc ‘online’, lừa đảo qua mạng nhắm vào trẻ vị thành niên đã liên tục được ghi nhận, gây hoang mang trong dư luận xã hội. Sự gia tăng của các vụ việc này đã đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc tăng cường bảo vệ trẻ em trong không gian mạng.

Các chuyên gia giáo dục và tâm lý học đã đưa ra nhiều khuyến nghị nhằm tăng cường vai trò phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc trang bị kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ cho học sinh. Theo Tiến sĩ Vũ Thu Hương, chuyên gia giáo dục, nguyên giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, trẻ vị thành niên thường có tâm lý ham khám phá, tò mò với cái mới, thích thử thách và khát khao được công nhận. Điều này làm cho các em dễ bị cuốn vào những lời dẫn dụ đầy tính kích thích từ kẻ xấu.

Thạc sĩ Tâm lý học lâm sàng Nguyễn Văn Duẩn, chuyên gia tại Phòng Tâm lý học đường, Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Lê Quý Đôn, cho rằng trẻ thiếu kỹ năng nhận diện và ứng phó với lừa đảo, đặc biệt là trong môi trường phi vật lý như không gian mạng, khiến nguy cơ bị tấn công ngày càng gia tăng. Do đó, việc trang bị kỹ năng nhận diện và ứng phó với lừa đảo cho trẻ em trở nên vô cùng quan trọng.

Thầy Nguyễn Đức Phú, giáo viên kỹ năng sống của Trường Phổ thông liên cấp Phenikaa, chỉ ra rằng khi cha mẹ quá bận rộn, ít trò chuyện hoặc thường xuyên áp đặt, các em sẽ cảm thấy cô đơn. Thế giới ảo trở thành nơi để các em tìm kiếm sự chia sẻ. Kẻ xấu chỉ cần lợi dụng kẽ hở này, đóng vai một người bạn thấu hiểu, kiên nhẫn lắng nghe là có thể dần dần thao túng tâm lý và chiếm được lòng tin của các em.

Để bảo vệ trẻ, các chuyên gia khuyến nghị nhà trường và phụ huynh cần chủ động trang bị cho học sinh kỹ năng tự vệ thiết yếu trong thời đại số. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tích hợp các buổi học về an toàn không gian mạng và kỹ năng nhận diện lừa đảo vào chương trình học cũng như các hoạt động ngoại khóa. Một số chương trình giáo dục trực tuyến cũng có thể giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng của trẻ em trong việc bảo vệ mình trong không gian mạng.

Đồng thời, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa gia đình và nhà trường trong việc giáo dục an toàn trên không gian mạng cho học sinh. Việc này có thể được thực hiện thông qua các hoạt động giáo dục toàn diện, nhất là trong việc trang bị kỹ năng phòng tránh và ứng phó với các tình huống rủi ro trực tuyến. Các biện pháp bảo vệ trẻ em trên không gian mạng đã được UNICEF và các tổ chức khác đề xuất, bao gồm việc tăng cường giáo dục và nâng cao nhận thức về an toàn mạng cho trẻ em và phụ huynh.

Tóm lại, không có giải pháp đơn lẻ nào là hoàn hảo. Chúng ta chỉ có thể bảo vệ con trẻ khi cả gia đình và nhà trường cùng chung tay hành động một cách quyết liệt và thấu hiểu. Sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng sẽ giúp tạo ra một môi trường an toàn cho trẻ em phát triển trong thời đại số.

Trong thời đại mạng xã hội phát triển mạnh mẽ như hiện nay, khái niệm “giang hồ mạng” đã trở thành một hiện tượng xã hội đáng chú ý. Các “giang hồ mạng” thường sở hữu các tài khoản mạng xã hội với hàng trăm nghìn lượt theo dõi và hàng triệu lượt thích nhờ các video khoe lối sống giang hồ, ăn chơi. Tuy nhiên, đằng sau sự nổi tiếng này là những hành vi trục lợi bất chấp pháp luật và tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho xã hội.

Các “giang hồ mạng” này thường cung cấp dịch vụ quảng bá, kéo view cho các kênh nội dung, nhà hàng, game, quán bar với giá từ 800.000 đồng đến 10 triệu đồng. Một số “giang hồ mạng” khác thì chia sẻ về các ứng dụng cờ bạc hoặc thực hiện các ca livestream nhận quà tặng, bán hàng online… sau khi kênh của mình thu hút lượng xem đông đảo nhờ các nội dung gây sốc.

Đáng nói, một số “giang hồ mạng” như Huấn “hoa hồng” còn bán sách dạy cách kiếm tiền và kinh doanh online. Những tác phẩm này sau đó được cơ quan chức năng xác minh là sách chưa được cấp phép xuất bản và người bán cũng bị xử phạt.

Luật sư TS Đặng Văn Cường – Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp – cho rằng, cùng với sự phát triển của mạng xã hội, những năm qua xuất hiện một khái niệm mới – “giang hồ mạng”. Các “giang hồ mạng” có điểm chung là có nhiều người theo dõi trên mạng xã hội, tạo hình đầu trọc, tóc tạo kiểu hoặc xăm trổ, sẵn sàng văng tục chửi bậy, khoe tiền, đe dọa người này người khác, có nhiều đàn em tung hô.

Theo kết quả xác minh điều tra của cơ quan chức năng thời gian qua, các đối tượng “giang hồ mạng” thường liên quan đến việc sử dụng trái phép chất ma túy, buôn bán hàng giả, hàng lậu, đòi nợ thuê, cho vay nặng lãi, tàng trữ trái phép vũ khí, gây mất an ninh trật tự an toàn xã hội.

Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, có nhiều nguyên nhân khiến “giang hồ mạng” ra đời và tồn tại suốt thời gian qua. “Giang hồ mạng” trở nên nổi tiếng vì có độ nhận diện cao, họ thường đăng các video, hình ảnh độc, lạ, dị hoặc gây sốc… Với tâm lý hiếu kỳ, coi đó là sự giải trí, không ít người đã theo dõi các tài khoản này để có được những thông tin độc, lạ.

Nhiều người quan niệm sai lầm rằng, lên mạng xã hội muốn nói, muốn làm gì cũng được nên sẵn sàng theo dõi các tài khoản mạng xã hội đó để cùng nhau chửi bậy, nói những điều vô bổ. Đa số những người theo dõi tài khoản của các “giang hồ mạng” còn trẻ, trình độ và nhận thức hạn chế, thiếu định hướng, thiếu sự quan tâm của cha mẹ.

Không ít người trẻ còn coi “giang hồ mạng” là một hình tượng để khẳng định mình hay học hỏi cách “va chạm xã hội” để tránh bị bắt nạt. Những nội dung chửi bới, khoe thành tích đánh nhau, lời lẽ ngông cuồng khiến cho nhiều người lầm tưởng đó là “chất anh hùng”, là “ngầu” và mong muốn bản thân trở nên nổi tiếng và được nhiều người tung hô như thế.

Nhiều “giang hồ mạng” còn xây dựng hình ảnh bản thân như một người hiệp nghĩa, sẵn sàng xả thân vì anh em bạn bè, sẵn sàng bênh vực người yếu, tham gia các hoạt động từ thiện, giúp đỡ người khó khăn… Nhiều bạn trẻ vì thế cho rằng, những giang hồ mạng này dám sống thật với bản thân, dám hi sinh vì chính nghĩa.

Các câu chuyện hư cấu, các tình huống các đối tượng tự dựng lên để đánh bóng tên tuổi, khoe chiến tích đã chiếm được lòng tin của nhiều bạn trẻ thiếu hiểu biết. Sự tung hô của người xem khiến các giang hồ mạng ngày càng liều lĩnh, thậm chí có những hành vi vi phạm pháp luật đến mức bị cơ quan chức năng xử lý hành chính hoặc hình sự.

Với chính sách của các nền tảng mạng xã hội, chủ tài khoản có nhiều người theo dõi được coi là những người nổi tiếng, có thể được trả tiền từ nhà mạng, có thể tham gia các hoạt động quảng cáo. Các “giang hồ mạng” vì thế có thể bán hàng trực tuyến, nhiều đối tượng bán được rất nhiều hàng, thu được số tiền lớn, không ít các trường hợp bán hàng giả, hàng lậu…

Khi có được tiền từ mạng xã hội, các đối tượng tiếp tục sử dụng tiền để đánh bóng tên tuổi, làm từ thiện, rao giảng đạo đức, thậm chí còn viết sách, dạy làm giàu… khiến nhiều người trẻ bị lôi kéo bởi tiền bạc, bởi sự nổi tiếng và cách sống “ngông, ngầu” theo kiểu “giang hồ mạng”. Nhiều người vì thế coi “giang hồ mạng” là một nghề để kiếm tiền.

Về phía cơ quan chức năng, luật sư Đặng Văn Cường nhấn mạnh, đã đến lúc cần siết chặt quản lý trên không gian mạng, dọn “rác” trên mạng xã hội. Không đợi các “giang hồ mạng” thực hiện hành vi vi phạm pháp luật bị phát hiện mới xử lý. Cần có nhận diện, sàng lọc, phân loại “giang hồ mạng”, đánh giá tác động tiêu cực của những người này đến xã hội, đặc biệt là đến tư tưởng, nhận thức, nhân cách của giới trẻ để có những biện pháp xử lý phù hợp.

Với những hành vi vi phạm luật an ninh mạng, cần có những biện pháp ngăn chặn, thậm chí khóa tài khoản, xử phạt vi phạm hành chính. Nếu lợi dụng quyền tự do dân chủ để thực hiện các hành vi trái pháp luật thì có thể truy cứu trách nhiệm hình sự.

Một trường hợp lừa đảo tình cảm và tài chính qua mạng xã hội vừa được một cụ ông 76 tuổi đến từ Bỉ chia sẻ. Ông đã trở thành nạn nhân của một kẻ lừa đảo tinh vi, sử dụng danh tính của Sophie Vouzelaud, Á hậu 1 trong cuộc thi Hoa hậu Pháp năm 2007.

Cụ ông, người đã mất vợ 4 năm trước, đã quen biết Sophie Vouzelaud qua mạng xã hội. Kẻ lừa đảo đã nhanh chóng xây dựng một mối quan hệ ảo với ông, tạo ấn tượng rằng họ đang trong một mối tình lãng mạn. Tin rằng Sophie Vouzelaud sẽ là người vợ tương lai của mình, ông đã chuyển tổng cộng 35.000 USD (hơn 915 triệu đồng) cho kẻ lừa đảo.

Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi khi ông quyết định đến Pháp để gặp Sophie Vouzelaud trực tiếp. Tại đây, ông đã gặp chồng của Sophie Vouzelaud, Fabien Boutamine, người đã mở cửa nhà và giải thích rằng những tài khoản giả mạo đã lợi dụng tên tuổi của vợ anh để lừa đảo. Ông Michel đã phải chịu một cú sốc bẽ bàng khi phát hiện ra sự thật.

May mắn thay, Sophie Vouzelaud thực sự đã xuất hiện để trực tiếp giải thích với ông Michel. Cô khuyên ông nên giữ lại tất cả bằng chứng và trình báo với cảnh sát. Hiện tại, chưa rõ ông Michel đã trình báo sự việc này với cơ quan chức năng hay chưa.

Qua trường hợp này, cảnh báo về việc lừa đảo tình cảm và tài chính qua mạng xã hội ngày càng trở nên phổ biến. Việc kiểm tra và xác minh danh tính của những người quen biết qua mạng xã hội trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng cần tăng cường các biện pháp để ngăn chặn và xử lý những kẻ lừa đảo.

Trong trường hợp của ông Michel, việc giữ lại bằng chứng và trình báo với cảnh sát có thể giúp cơ quan chức năng bắt giữ kẻ lừa đảo và ngăn chặn những trường hợp tương tự xảy ra trong tương lai. Community Link: The Online Citizen cần phải tìm hiểu thêm thông tin liên quan, trước khi có thể nắm bắt được sự việc một cách cụ thể.

Chính phủ Hoàng gia Campuchia vừa ban hành chỉ thị khẩn cấp gồm 9 nội dung chính nhằm tăng cường chiến dịch truy quét các hoạt động lừa đảo trực tuyến. Đây là vấn đề gây bất ổn nghiêm trọng cả trong nước và khu vực.

Chính phủ Campuchia cho biết các tổ chức tội phạm quốc tế đã thâm nhập sâu vào các mô hình lừa đảo này. Chỉ thị nhấn mạnh sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và lực lượng chức năng để ngăn chặn, trấn áp và xử lý triệt để các loại hình tội phạm mạng, góp phần bảo đảm an ninh trật tự và an toàn xã hội.

Các nội dung chỉ đạo bao gồm yêu cầu các thống đốc tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm xóa bỏ hoàn toàn các hoạt động lừa đảo trực tuyến trong phạm vi quản lý. Bộ Nội vụ sẽ phối hợp với Cảnh sát quốc gia và Cục Di trú để trục xuất người nước ngoài nhập cư hoặc cư trú bất hợp pháp.

Cảnh sát quốc gia và các lực lượng chức năng sẽ ngăn chặn và xử lý mọi hành vi vượt biên trái phép. Bộ Tư pháp sẽ chỉ đạo tòa án và viện kiểm sát tăng cường trách nhiệm trong việc xử lý các vụ lừa đảo sử dụng công nghệ.

Tổng tư lệnh Quân đội Hoàng gia Campuchia và các lực lượng sẽ chuẩn bị sẵn sàng để triển khai khi có lệnh. Các bộ, ngành chuyên môn sẽ tham gia vào công tác phòng chống lừa đảo trực tuyến.

Ủy ban Quản lý Cờ bạc thương mại Campuchia sẽ tăng cường giám sát các sòng bài và trung tâm trò chơi có giấy phép. Lãnh đạo các tỉnh, thành phố, lực lượng cảnh sát, quân đội và các đơn vị liên quan phải nghiêm túc thực hiện chỉ thị này và chịu trách nhiệm cá nhân nếu để xảy ra vi phạm.

Chỉ thị này thể hiện quyết tâm của Chính phủ Campuchia trong việc chống lại các hoạt động lừa đảo trực tuyến, đồng thời kêu gọi sự phối hợp tích cực từ các bộ, ngành và lực lượng chức năng trên toàn quốc.

Trước tình hình tội phạm mạng ngày càng gia tăng, Chính phủ Campuchia đang nỗ lực không ngừng để bảo vệ an ninh và quyền lợi của người dân, cũng như duy trì môi trường kinh doanh lành mạnh và an toàn.