Trong mùa tuyển sinh đại học 2025, không ít gia đình và học sinh đang trải qua những cung bậc cảm xúc khác nhau. Bên cạnh niềm vui và hạnh phúc khi đạt được nguyện vọng, nhiều người cũng phải đối mặt với nỗi thất vọng và lo lắng. Câu chuyện của một gia đình tại Hà Nội đã khiến nhiều người phải suy ngẫm về vấn đề này.

Một cuộc trò chuyện giữa các phụ huynh tại một quán cà phê đã cho thấy sự phân vân và lo lắng của họ về tương lai của con cái. Một người mẹ cho biết con mình đạt 26,5 điểm và đang tính đăng ký ngành marketing, nhưng bà vẫn phân vân không biết liệu ngành đó có dễ xin việc hay không. Một người khác cũng chia sẻ rằng con mình đạt 27 điểm nhưng lại muốn học đồ họa, trong khi bà muốn con học ngành có triển vọng hơn như bác sĩ hoặc kỹ sư.

Những câu chuyện như vậy không chỉ xoay quanh điểm số mà còn liên quan đến việc chọn ngành, chọn trường và liệu con có đạt được kỳ vọng của người lớn hay không. Ngay sau khi điểm thi tốt nghiệp THPT được công bố, các thông tin về những học sinh đạt điểm cao và lời chúc mừng từ người thân, bạn bè đã xuất hiện tràn lan trên các trang mạng xã hội.

Tuy nhiên, không nhiều người nói về những học sinh không đạt được nguyện vọng, về những cách vượt qua thất bại và lựa chọn lại hướng đi. Điều này không chỉ phản ánh khía cạnh tâm lý mà còn cho thấy một quan niệm xã hội về thành công theo cách hiểu hẹp, rằng chỉ khi đạt được thành tích, điểm cao mới là câu chuyện đáng kể.

Khi con cái không đạt được điểm như kỳ vọng của cha mẹ hay trượt khỏi ngưỡng mà chính bản thân các em từng mơ ước, nhiều gia đình rơi vào khoảng lặng. Không ít cha mẹ rơi vào cảm giác hụt hẫng hoặc thất vọng. Những phản ứng ấy dù có phần tự nhiên nhưng có thể khiến một kỳ thi trở thành vết thương tâm lý khó lành trong hành trình trưởng thành của một con người.

Thực tế xã hội ngày nay, các cơ hội thành công đang dịch chuyển từ phụ thuộc nhiều vào bằng cấp sang năng lực hay khả năng học tập suốt đời. Vì thế, thi trượt đại học không phải là bước trượt khỏi cuộc sống mà chỉ là một sự đứt mạch tạm thời. Đây là thời điểm mà gia đình thực hiện chức năng giáo dục con về niềm tin vào bản thân và bản lĩnh đối mặt với thất bại.

Cha mẹ cũng đang bước vào một kỳ thi: thi về lòng tin, thi về cách yêu, thi về bản lĩnh đồng hành cùng con trong những thời điểm khó khăn. Một nền giáo dục nhân bản không chỉ dạy trẻ cách chinh phục mục tiêu mà còn dạy trẻ cách đối diện với mất mát. Trong mọi bối cảnh, trẻ vẫn cần được tôn trọng: có ước mơ, biết năng lực cá nhân và quyền được thử – sai – sửa – lớn lên.

Nhiều bố mẹ cho rằng con cái đã trưởng thành và có thể tự lập, nhưng thực tế không phải ai cũng có khả năng tự lập và sống một cách có ý nghĩa. Câu chuyện của gia đình bạn ở Hà Nội với một căn nhà ở trung lưu và một số tiền tiết kiệm là một ví dụ điển hình.

Con trai bạn đã chọn một cuộc sống đơn điệu và không có nhiều niềm vui, với lịch trình hàng ngày chỉ gồm đi làm, về nhà, nấu ăn và chơi game. Việc con không quan tâm đến việc xã hội hóa và không có bạn bè là một vấn đề đáng lo ngại. Không chỉ vậy, con còn có ý định về Việt Nam và sống một cuộc sống giản dị chỉ với số tiền tiết kiệm.

Đúng là sống một cuộc sống quá tiết kiệm và không có đam mê với công việc có thể dẫn đến cảm giác vô nghĩa. Đời sống tinh thần và cảm xúc của con cũng rất quan trọng và không nên bị bỏ qua. Biến động của cuộc đời là điều không thể tránh khỏi, và chỉ với số tiền tiết kiệm, con có thể sẽ không đủ khả năng vượt qua.

Để giúp con bạn hiểu rằng cuộc đời còn nhiều ý nghĩa hơn tiết kiệm bằng mọi giá, bạn cần phải có một cách tiếp cận tinh tế. Bạn có thể bắt đầu bằng cách nói chuyện cởi mở và trung thực với con về quan ngại của bạn. Hãy giúp con nhận ra rằng cuộc sống không chỉ là về tiền bạc mà còn là về những mối quan hệ, kinh nghiệm và cảm xúc.

Một cách khác là khuyến khích con tham gia vào các hoạt động xã hội và giải trí lành mạnh. Điều này có thể giúp con gặp gỡ những người mới và tìm thấy những sở thích và đam mê mới. Bên cạnh đó, bạn cũng nên giúp con xây dựng một kế hoạch tài chính dài hạn và dạy con cách đầu tư và quản lý tiền bạc một cách thông minh.

Ngoài ra, bạn có thể thực hành kỹ năng sống và kinh nghiệm thực tế cho con. Việc học hỏi không chỉ đến từ sách vở mà còn từ việc trải nghiệm cuộc sống thực tế. Nếu con có thể trải nghiệm và học hỏi từ những thành công và thất bại trong cuộc sống, con sẽ có thể phát triển một cách toàn diện hơn.

Cuối cùng, bạn cần nhớ rằng mỗi người có một quan điểm và cách sống riêng. Tuy nhiên, với sự quan tâm và hướng dẫn của bạn, con bạn có thể sẽ có cơ hội khám phá ra ý nghĩa thực sự của cuộc sống và sống một cách có ý nghĩa hơn.

Cuộc Gặp Gỡ Của Quá Khứ: Lời Hối Tiếc Của Một Cô Gái

Trong gần hai năm đại học, tôi đã có một mối tình đẹp với một người đàn ông tên T. Anh là người hiền lành, ít nói, học giỏi và sống tiết kiệm. Tuy nhiên, tôi đã nhận ra rằng anh không có nhiều triển vọng về tương lai, và điều đó đã tạo ra một khoảng cách giữa chúng tôi. Tôi không phải là người thực dụng, nhưng tôi cũng không thể bỏ qua những vấn đề về tương lai, đặc biệt khi tôi sinh ra trong một gia đình trung lưu.

Lần duy nhất tôi đến nhà T. là năm thứ ba, khi anh về quê thăm bố mẹ. Căn nhà cấp 4 cũ kỹ ở vùng hẻo lánh đã khiến tôi thấy khoảng cách giữa chúng tôi. Mẹ anh bị bệnh xương khớp, bố thì cắm cúi ngoài ruộng. Họ tiếp tôi bằng bánh đa và chè xanh, rất chân tình… nhưng không giấu được vẻ ngại ngùng. Tôi bắt đầu thấy khoảng cách giữa chúng tôi và quyết định rút lui. Dù anh không trách, nhưng tôi biết mình đã làm điều không đẹp.

Sau ra trường, tôi làm việc ở Hà Nội, còn anh đi đâu không rõ. Facebook của anh biến mất. Tôi từng bâng khuâng vài lần, rồi thôi. Năm ngoái, tôi quen người mới và chúng tôi đang bàn tính chuyện cưới hỏi. Tuy nhiên, một hôm tôi tình cờ xem livestream tiệc sinh nhật của một nhà hàng nổi tiếng và thấy T. – gương mặt quen thuộc đang nâng ly giữa những người đàn ông vest chỉnh tề.

Anh mặc sơ mi trắng, đeo đồng hồ Patek, ngồi giữa bàn như nhân vật chính. Bên cạnh là một người đàn ông trung niên tôi nhận ra ngay: ông chủ chuỗi bất động sản X, thường xuất hiện trên TV. Vài phút sau, MC cất tiếng: ‘Xin chúc mừng anh T., con trai thứ hai của ông H., chính thức tiếp quản nhánh đầu tư tại Hà Nội’. Tôi không tin vào tai mắt mình – ‘Con trai thứ hai’?

Tối đó, tôi ngồi tìm lại Facebook cũ, email cũ, cả zalo năm xưa của anh, tất cả vẫn im lặng. Nhưng bạn chung năm đó thì xác nhận: sau khi chia tay tôi, nghe đâu nhà anh đưa anh về Mỹ học tiếp. Gia đình giấu thân thế để anh ấy trải nghiệm cuộc sống tự lập trước khi vào làm chính thức. Tôi chết lặng, mọi thứ như một giấc mơ…

Tôi đã từng nghĩ mình trưởng thành, biết nhìn người. Nhưng hóa ra chỉ biết nhìn… sổ tiết kiệm. Tôi bỏ lỡ một người đàn ông tốt, không vì anh không đủ, mà vì tôi không đủ kiên nhẫn để tin. T. chưa từng liên lạc lại. Có lẽ anh quên tôi rồi. Còn tôi thì nhớ. Không phải vì giàu mà vì tôi đã mất một người biết im lặng yêu, biết tự trọng đến mức giấu cả hào quang chỉ để xem… người bên cạnh có đủ vững lòng ở bên mình khi chẳng có gì hay không.

Đúng là tôi đã thua hoàn toàn trong phép thử này… Tôi chỉ còn biết tự trách mình vì đã không đủ kiên nhẫn để chờ đợi và tin tưởng vào T. Nếu tôi có thể quay lại quá khứ, tôi sẽ làm mọi thứ khác đi. Tôi sẽ cho anh thấy rằng tôi đủ vững lòng để ở bên anh, dù cho hoàn cảnh có khó khăn đến đâu.

…

Triển lãm Thế giới (Expo) đang nổi lên như một sự kiện toàn cầu quan trọng, nơi các quốc gia tụ họp để giải quyết những vấn đề cấp bách của thời đại. Năm nay, Expo Osaka 2025 sẽ là nơi hội tụ của 158 quốc gia và vùng lãnh thổ, với chủ đề chính ‘Thiết kế xã hội tương lai cho cuộc sống’, kéo dài 6 tháng từ ngày 13-4 đến 13-10-2025. Trong khuôn khổ sự kiện này, phóng viên Tuổi Trẻ đã có cơ hội mục sở thị những công trình và công nghệ tương lai của thế giới.

Nhà robot học nổi tiếng Nhật Bản, Hiroshi Ishiguro, đã phác thảo một xã hội tương lai trong triển lãm ‘The Future of Life’ (Tương lai sự sống). Đây là một cuộc khám phá triết học về cách android (robot được thiết kế giống con người) và trí tuệ nhân tạo (AI) có thể định hình tương lai, đặc biệt trong các xã hội già hóa như Nhật Bản. Trong gian hàng ‘The Future of Life’, ông Ishiguro đã thiết kế một xã hội tương lai nơi con người cùng tồn tại với robot và AI. Gian hàng này được chia thành ba khu vực chính, mô tả xu hướng lịch sử của Nhật Bản, một xã hội tương lai gần nơi sự đồng cư giữa con người và máy móc trở nên phổ biến, và một tương lai xa xôi hơn, nơi nhân loại đã tiến hóa vượt ra ngoài hình thức sinh học.

Ông Ishiguro chia sẻ rằng công nghệ sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết vấn đề thiếu hụt lao động và xã hội già hóa ở Nhật Bản. Ông tin rằng robot và AI sẽ giúp con người tăng khả năng và tồn tại trong thế giới này. Ông Ishiguro cũng nhấn mạnh rằng công nghệ không xấu, nhưng con người cần học cách sử dụng chúng. Ông tin rằng robot không chỉ là máy móc mà là gương phản chiếu nhân loại, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân và mở rộng khả năng của mình.

Triển lãm ‘The Future of Life’ không chỉ là một sự kiện công nghệ, mà còn là một cuộc thảo luận về những câu hỏi triết học sâu sắc về bản sắc và sự hiện diện của con người. Ông Ishiguro hy vọng rằng triển lãm này sẽ khuyến khích mọi người suy nghĩ về tương lai và sứ mệnh quan trọng nhất của chúng ta là bảo vệ và phát triển xã hội loài người.

Tuổi Trẻ sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về triển lãm Expo Osaka 2025 và những công trình, công nghệ tương lai của thế giới. Mọi người có thể theo dõi và cập nhật thông tin mới nhất về sự kiện này.