Thái Lan đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng y tế công cộng nghiêm trọng khi tỷ lệ các vấn đề sức khỏe tâm thần tăng mạnh và tỷ lệ sinh ở mức thấp kỷ lục. Theo báo cáo sức khỏe Thái Lan 2025 do Quỹ Phát triển sức khỏe (ThaiHealth) và Đại học Mahidol công bố, hiện có 13,4 triệu người Thái gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc rối loạn tâm lý. Đáng chú ý, tỷ lệ tự tử tại Thái Lan đã tăng liên tục trong một thập kỷ qua, và nhóm thanh thiếu niên từ 15-29 tuổi đang phải chịu áp lực lớn từ nhiều phía, bao gồm áp lực học tập, ảnh hưởng của mạng xã hội và kỳ vọng xã hội nặng nề.

Nhóm tuổi này không phải là đối tượng duy nhất gặp khó khăn. Nhóm trung niên từ 45-59 tuổi cũng ghi nhận mức độ hạnh phúc thấp nhất từng có, phản ánh sự mong manh về cảm xúc trong giai đoạn chuyển tiếp của cuộc đời. Mặc dù một phần ba dân số Thái có hiểu biết nhất định về sức khỏe tâm thần, nhiều định kiến vẫn tồn tại và đang trở thành rào cản cho việc điều trị và hỗ trợ.

Báo cáo cũng nhấn mạnh rằng tỷ lệ sinh tại Thái Lan đã chạm đáy – mức thấp nhất trong lịch sử quốc gia. Nguyên nhân chính bắt nguồn từ những thay đổi về kinh tế – xã hội, như vai trò của phụ nữ thay đổi, chi phí sinh hoạt gia tăng và giới trẻ ưu tiên sự độc lập và cân bằng công việc – cuộc sống. Các chuyên gia nhận định rằng ngay cả tại những quốc gia có chính sách khuyến khích sinh, việc tăng mong muốn sinh con vẫn là một thách thức.

Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách cho xã hội Thái trong việc điều chỉnh và chuẩn bị cho các hệ quả lâu dài của tỷ lệ sinh thấp. Ngoài sức khỏe tâm thần và dân số, báo cáo sức khỏe Thái Lan 2025 còn chỉ ra những vấn đề y tế nổi bật khác tại nước này, bao gồm thuốc lá điện tử, cần sa y tế và tác động xã hội của các sòng bạc.

Tương tự, Hàn Quốc cũng đang đối mặt với thách thức dân số già và tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới. Để giải quyết vấn đề này, Hàn Quốc đang đặt cược mạnh mẽ vào công nghệ robot thông qua sự kết hợp giữa các tập đoàn tư nhân và chính sách quốc gia. Mục tiêu của Hàn Quốc là ứng dụng robot trong nhiều lĩnh vực của đời sống, từ chăm sóc sức khỏe đến hỗ trợ công việc hàng ngày.

Trước những thách thức về sức khỏe tâm thần và dân số, Thái Lan và Hàn Quốc đều cần thực hiện các biện pháp quyết liệt để giải quyết vấn đề. Việc đầu tư vào các chương trình hỗ trợ sức khỏe tâm thần, cải thiện điều kiện sống và làm việc, cũng như xây dựng chính sách khuyến khích sinh là những bước đi cần thiết. Điều quan trọng là các quốc gia phải tập trung vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống và hạnh phúc cho người dân, đặc biệt là nhóm thanh thiếu niên và trung niên, để họ có thể vượt qua những thách thức và đóng góp tích cực cho xã hội.

Thách thức lớn đối với dân số Việt Nam đang trở nên ngày càng rõ ràng khi Tổng tỷ suất sinh (TFR) vào năm 2024 đã giảm xuống còn 1,91 con/phụ nữ, thấp nhất trong lịch sử. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này được cho là do giá nhà đất tăng cao, khiến người trẻ không thể “an cư” và từ bỏ kế hoạch lập gia đình, sinh con. Hiện tượng “Thế hệ 3 Không” – Không nhà, Không hôn nhân, Không sinh con – đang hình thành một cách lặng lẽ.

Xu hướng này đang đẩy Việt Nam tiến nhanh đến trạng thái “xã hội ít trẻ em” và nguy cơ rơi vào bẫy “già hóa trước khi giàu”. Kinh nghiệm từ nhiều quốc gia cho thấy rằng mức sinh giảm sâu rất khó phục hồi. Một trong những nguyên nhân thầm lặng nhưng quan trọng dẫn đến đà giảm sinh là giá nhà đất tăng cao không kiểm soát. Tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM, nhà ở đã trở nên vượt xa tầm với của người trẻ.

Không ít người trẻ hiện nay đã từ bỏ giấc mơ lập gia đình, chọn sống một mình, làm nghề tự do, tận hưởng trải nghiệm cá nhân. Theo một khảo sát, có tới 62% người trẻ cho biết họ trì hoãn kết hôn vì lý do tài chính, trong đó nhà ở là mối lo lớn nhất. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tương lai của cá nhân và gia đình mà còn đặt ra những thách thức lớn cho xã hội.

Một trong những hệ lụy mà Việt Nam đang đứng trước là suy giảm năng suất lao động, thiếu hụt nguồn lực đóng góp vào bảo hiểm, y tế, và áp lực ngân sách cho chăm sóc người cao tuổi tăng mạnh. Từ năm 2011, Việt Nam đã bước vào giai đoạn già hóa dân số. Đến năm 2024, cả nước có khoảng 14,2 triệu người từ 60 tuổi trở lên. Con số này dự báo sẽ lên tới 18 triệu vào năm 2030, chiếm 25% dân số.

Chính sách nhà ở không chỉ là câu chuyện kinh tế, mà còn là điều kiện tồn tại của một quốc gia trong tương lai. Đã đến lúc cần nhìn thẳng vào vấn đề và hành động quyết liệt để giải quyết tận gốc vấn đề nhà ở, động lực cốt lõi để người trẻ an cư, lạc nghiệp và sinh con. Đây không chỉ là thách thức của riêng người trẻ hay của chính sách nhà ở, mà còn là vấn đề tồn tại và phát triển bền vững của cả quốc gia.

Thông tin về thế hệ 3 Không đang được nhiều người tìm hiểu.

Chính sách nhà ở với người trẻ là một trong những giải pháp cần thiết.