Thực phẩm không an toàn vẫn là một vấn đề đáng lo ngại tại tỉnh Thanh Hóa. Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh đã ghi nhận 2 vụ ngộ độc thực phẩm với 56 người mắc, trong đó có 2 người tử vong tại bản Co Cài, xã Trung Lý. Sự việc này một lần nữa đặt ra vấn đề về việc đảm bảo an toàn thực phẩm (ATTP) tại địa phương.

Theo các chuyên gia y tế, mỗi loại thực phẩm đều có quy định riêng về ngưỡng an toàn và việc sử dụng thực phẩm không an toàn có thể gây ra các phản ứng tức thời như ngộ độc thực phẩm cấp tính, rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, nôn, tiêu chảy… Về lâu dài, việc tiếp xúc với các chất độc hại trong thực phẩm có thể gây rối loạn hoạt động của tế bào, ảnh hưởng nghiêm trọng đối với sức khỏe, phát sinh các bệnh như ung thư, suy gan, suy thận, ảnh hưởng đến hệ sinh sản… Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã xác định nhiều yếu tố trong chế độ dinh dưỡng và độc tố có liên quan đến nguy cơ ung thư, gồm: Chất bảo quản, phụ gia, tạo màu, tạo mùi bị lạm dụng có thể gây ung thư gan, dạ dày, đại tràng. Chất dioxin, aflatoxin, nitrosamine trong thực phẩm nhiễm nấm mốc hoặc chế biến không an toàn cũng có nguy cơ gây ung thư. Tích tụ kim loại nặng như chì, thủy ngân, cadimi có thể gây ảnh hưởng đến thận, gan và thậm chí là hệ thần kinh.

Mặc dù công tác đảm bảo ATTP đã được cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể quan tâm, nhiều địa phương đã hình thành và phát triển được các vùng sản xuất rau an toàn, một số doanh nghiệp đầu tư công nghệ vào canh tác, sản xuất rau, quả an toàn, nhưng vẫn còn nhiều bất cập trong quản lý. Trên địa bàn tỉnh vẫn còn tình trạng sản xuất, kinh doanh thực phẩm kém chất lượng, hết hạn sử dụng, thực phẩm không rõ nguồn gốc, sử dụng phụ gia, chất bảo quản thực phẩm ngoài danh mục cho phép.

Trong thời gian qua, Sở Y tế, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Công Thương đã kiểm tra và cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP cho 229 cơ sở; tiếp nhận và đăng tải theo quy định 142 bản tự công bố sản phẩm thực phẩm. Toàn tỉnh đã thành lập 975 đoàn kiểm tra liên ngành, chuyên ngành, tổ chức kiểm tra 24.080 cơ sở, trong đó 23.712 cơ sở đạt yêu cầu (chiếm 98,5%), phát hiện 368 cơ sở vi phạm (chiếm 1,5%); phạt tiền 276 cơ sở (chiếm 75% cơ sở vi phạm) với số tiền 1.074,5 triệu đồng; tịch thu, buộc tiêu hủy hơn 600 sản phẩm hàng hóa là bánh kẹo, thực phẩm đông lạnh không rõ nguồn gốc xuất xứ, 4.000kg da trâu bò bốc mùi, biến chất trị giá hơn 300 triệu đồng và nhiều sản phẩm hàng hóa là thực phẩm giả khác.

Để bảo đảm ATTP, bên cạnh sự vào cuộc của cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền các địa phương, rất cần sự chủ động, tích cực từ phía người dân. Người tiêu dùng phải nâng cao nhận thức, hiểu biết, tự bảo vệ mình trước các loại thực phẩm “bẩn” bằng việc lựa chọn sử dụng sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, được chứng nhận an toàn; tránh dùng thực phẩm quá hạn, không nhãn mác, không rõ thành phần, để góp phần bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng, ngăn ngừa những hệ lụy đáng tiếc có thể xảy ra.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã đưa ra những khuyến cáo về việc đảm bảo an toàn thực phẩm để bảo vệ sức khỏe con người. Đồng thời, các cơ quan chức năng tại tỉnh Thanh Hóa cũng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để đảm bảo ATTP, cũng như xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Ngày 17 tháng 7, UBND phường Hòa Xuân, thành phố Đà Nẵng, đã chính thức báo cáo về kết quả kiểm nghiệm mẫu bún mà người dân phản ánh đổi màu bất thường. Mẫu bún này đã được kiểm nghiệm bởi Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng 2.

Kết quả kiểm nghiệm cho thấy mẫu bún chứa nhiều nấm men và nấm mốc do không được sử dụng hoặc bảo quản đúng cách, tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển. Cơ quan kiểm nghiệm cũng xác định rằng trong mẫu có thể có các loại nấm và vi khuẩn có sắc tố màu đỏ, như nấm Monascus purpureus hoặc vi khuẩn Serratia marcescens.

Nấm Monascus purpureus là một loài nấm sợi thuộc chi Monascus, được biết đến với khả năng sản sinh ra các hợp chất màu tự nhiên và các chất có hoạt tính sinh học. Loại nấm này thường xuất hiện trên các thực phẩm như gạo, ngô, khoai.

Quá trình kiểm tra cho thấy vi sinh vật có thể đã nhiễm vào mẫu bún trong quá trình chế biến hoặc bảo quản không phù hợp. Thời gian bảo quản bún qua nhiều giờ đã tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển, dẫn đến sự xuất hiện của sắc tố đỏ trong mẫu bún.

Ngoài ra, cơ quan thử nghiệm không phát hiện tồn dư hóa chất nào khác trong mẫu bún.

Trước đó, người dân phản ánh về việc mua bún tại một chợ ở phường Hòa Xuân, nhưng sau đó phát hiện bún đổi màu hồng và mềm. Sự việc đã được cơ quan chức năng vào cuộc điều tra.

Tại thời điểm kiểm tra, cơ sở sản xuất bún của ông Đ.Q.H có giấy chứng nhận hộ kinh doanh và giấy khám sức khỏe định kỳ cho người lao động. Tuy nhiên, giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm đã hết hạn từ ngày 25 tháng 1. Do đó, UBND phường Hòa Xuân đã yêu cầu cơ sở tạm đình chỉ hoạt động.

UBND phường Hòa Xuân cũng đã chỉ đạo bộ phận chuyên môn mời hộ kinh doanh lên làm việc và yêu cầu cam kết các điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm trong sản xuất kinh doanh trước khi sản xuất thực phẩm cung ứng ra thị trường.