Những vấn đề xảy ra tại Làng Háo Hức, một đơn vị tổ chức chương trình trải nghiệm cho trẻ, đã gây nên sự quan ngại sâu sắc trong dư luận. Với mức phí lên đến cả chục triệu đồng cho một khoảng thời gian hơn một tuần, nhiều phụ huynh đã tỏ ra bức xúc khi chứng kiến tình trạng nhà vệ sinh bẩn, thiếu nước, chỗ ăn ngủ không đảm bảo, trẻ bị bắt nạt và đội ngũ chăm sóc học viên thiếu sự quan tâm. Sự việc này không chỉ làm dấy lên mối lo ngại về chất lượng của các hoạt động vui chơi, ngoại khóa dành cho trẻ em ở đô thị mà còn đặt ra câu hỏi về trách nhiệm của các cơ sở cung cấp dịch vụ này.
Các chuyên gia đã chỉ ra rằng kỳ nghỉ hè là thời gian vàng để trẻ em phát triển lành mạnh, cả về thể chất, tinh thần và nhận thức. Tuy nhiên, nhiều trẻ em hiện nay lại dành quá nhiều thời gian cho các thiết bị màn hình và mạng xã hội, dẫn đến tình trạng béo phì, trầm cảm và cô đơn. Do đó, việc tạo ra những không gian công cộng và thiết chế văn hóa dành cho trẻ em là rất cần thiết. Những không gian này không chỉ giúp trẻ em phát triển thể chất và tinh thần mà còn góp phần xây dựng những giá trị văn hóa và kỹ năng sống cần thiết.
Nhiều quốc gia trên thế giới đã có những mô hình thành công trong việc tạo ra những không gian công cộng dành cho trẻ em. Tại Copenhagen, Đan Mạch, mô hình ‘sân chơi phế liệu’ cho phép trẻ em tự do sáng tạo và xây dựng dưới sự hướng dẫn của các nhà sư phạm. Đây là một cách tiếp cận sáng tạo, khuyến khích trẻ em sử dụng trí tưởng tượng và phát huy khả năng sáng tạo. Tại Đức, các chương trình hè Ferienspiele do chính quyền địa phương tổ chức cung cấp cho trẻ em các hoạt động đa dạng với chi phí rất thấp, giúp trẻ em từ các tầng lớp xã hội khác nhau có cơ hội tham gia và phát triển.
Quay trở lại Việt Nam, chúng ta cũng có nhiều hoạt động được duy trì, tuy nhiên cần tối ưu hóa nguồn lực và tiềm năng của những không gian và thiết chế văn hoá công quan trọng cho trẻ như thư viện, bảo tàng và công viên. Cần có một cuộc cách mạng để biến những địa điểm này thành những không gian sáng tạo cộng đồng, nơi người thủ thư không chỉ giữ sách, mà còn là ‘người điều phối hoạt động, người kết nối tri thức’ năng động. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, các tổ chức xã hội và cộng đồng để tạo ra những không gian đa dạng và phong phú cho trẻ em.
Cuối cùng, việc tạo ra những không gian công cộng dành cho trẻ em không chỉ đòi hỏi sự đầu tư từ chính quyền mà còn cần sự tham gia của cộng đồng. Sự tham gia của các tình nguyện viên, các nhóm sinh viên và người cao tuổi có thể giúp tạo ra những hoạt động đa dạng và phong phú cho trẻ em. Đó không chỉ là hoạt động trông trẻ, mà còn là sự trao truyền văn hoá và nuôi dưỡng lòng thấu cảm liên thế hệ. Thông qua những nỗ lực này, chúng ta có thể xây dựng một môi trường phát triển lành mạnh và sáng tạo cho trẻ em, giúp các em trở thành những công dân tích cực và có trách nhiệm trong tương lai.
