Trung Quốc đã tăng cường đáng kể các hoạt động nghiên cứu và khảo sát tại Biển Đông và Hoàng Hải trong thời gian gần đây, gây ra nhiều lo ngại cho các quốc gia ven bờ. Tại Biển Đông, một nền tảng nghiên cứu trên phao đã được triển khai, cho phép theo dõi các biến đổi của khí quyển và đại dương trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Được neo ở độ sâu 3.500m dưới mặt nước, nền tảng này được trang bị hệ thống năng lượng lai, kết hợp năng lượng mặt trời, gió, nhiệt và sóng.
Hoạt động của Trung Quốc tại Hoàng Hải cũng thu hút sự chú ý, khi nước này triển khai các giàn khoan dầu ngoài khơi và lồng thép hình bát giác khổng lồ để nuôi cá biển sâu. Tuy nhiên, các nước láng giềng như Hàn Quốc bày tỏ lo ngại rằng những công trình này có thể được sử dụng cho mục đích quân sự. Hàn Quốc đã yêu cầu Trung Quốc di dời các công trình này, nhưng chưa nhận được phản hồi tích cực.
Một báo cáo gần đây của Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) tại Washington chỉ ra rằng các giàn khoan của Trung Quốc tại khu vực biện pháp tạm thời (PMZ) Hàn Quốc – Trung Quốc ở Hoàng Hải có khả năng thu thập dữ liệu có giá trị cho việc phát hiện và điều hướng dưới nước. Điều này làm dấy lên mối quan ngại về khả năng sử dụng các công trình này cho mục đích quân sự.
Trong khi đó, Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) đã tiến hành tuần tra sẵn sàng chiến đấu ở Biển Đông, bao gồm cả khu vực bãi cạn Scarborough. Các hoạt động này của Trung Quốc làm tăng lo ngại về việc thay đổi hiện trạng ở khu vực.
Trước những diễn biến này, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio đã triệu tập cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao Bộ tứ đối thoại an ninh (Quad), gồm Hoa Kỳ, Úc, Ấn Độ và Nhật Bản, tại Washington. Tuyên bố chung của Quad cam kết đảm bảo một khu vực tự do và rộng mở, thúc đẩy sự thịnh vượng cho người dân các nước này và tất cả mọi người trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng lên tiếng về vấn đề này, khẳng định rằng các hoạt động nghiên cứu, khảo sát của nước ngoài trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam mà không được phép của Việt Nam đều vi phạm quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam. Việt Nam luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định và đảm bảo quyền lợi chính đáng của mình trong khu vực.
Tình hình tại Biển Đông và Hoàng Hải hiện nay đang thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế. Các quốc gia đang mong đợi một giải pháp hòa bình và công bằng cho các vấn đề đang diễn ra. Vai trò của các tổ chức quốc tế và cơ chế hợp tác đa phương được coi là quan trọng trong việc duy trì ổn định và thúc đẩy đối thoại giữa các bên liên quan.
